Hơn 40 năm khẳng định vai trò
Kể từ những năm 1986, sau cuộc cách mạng kinh tế mang tên Đổi Mới, nền kinh tế Việt Nam đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Thay vì đặt nặng vai trò của các doanh nghiệp nhà nước, chính phủ đã dần mở cửa và khuyến khích sự phát triển của kinh tế tư nhân. Qua đó, thế hệ doanh nhân trẻ, với khát vọng khẳng định bản thân, đã tạo ra hàng ngàn ý tưởng kinh doanh sáng tạo và dám đột phá. Động lực kinh doanh từ tư nhân không chỉ mang lại nhiều giá trị kinh tế mà còn giúp chuyển giao công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, qua đó cải thiện đời sống của người dân.
Các doanh nghiệp tư nhân ngày nay đã trải qua một quá trình “lột xác” từ những cửa hàng nhỏ lẻ, cơ sở sản xuất thủ công thành những tập đoàn hiện đại, ứng dụng công nghệ tiên tiến. Sự đổi mới không dừng lại ở mức độ nội bộ mà lan tỏa đến toàn bộ chuỗi giá trị, từ cung ứng nguyên liệu, sản xuất đến tiếp thị và bán hàng.

Theo Tổng cục Thống kê, năm 2023, kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 48% GDP, vượt qua khu vực doanh nghiệp nhà nước và trở thành lực lượng dẫn đầu. Với hơn 800.000 doanh nghiệp đăng ký, khu vực này tạo ra 85% việc làm phi nông nghiệp, đóng vai trò quan trọng trong xóa đói giảm nghèo và ổn định xã hội.
Các tập đoàn tư nhân như Vingroup, FPT, TH Group đã khẳng định vị thế không chỉ trong nước mà còn trên trường quốc tế. Ví dụ, VinFast (thuộc Vingroup) đưa Việt Nam vào bản đồ ô tô điện toàn cầu, trong khi FPT trở thành đối tác công nghệ của nhiều tập đoàn đa quốc gia. Sự năng động này cho thấy kinh tế tư nhân có khả năng dẫn dắt kinh tế đất nước bứt phá trong tương lai.
Lợi ích của phát triển kinh tế tư nhân
Kinh tế tư nhân mang đến cho Việt Nam nhiều lợi ích vượt trội. Trước hết, đó là tính linh hoạt và sáng tạo. Các doanh nghiệp tư nhân có khả năng “nghiêng mình” theo xu hướng thị trường một cách nhanh chóng, nhìn nhận vấn đề từ góc độ thị trường và khách hàng, từ đó đưa ra những giải pháp kịp thời, sáng tạo và phù hợp. Đặc biệt, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, mẫu hình quản lý tinh gọn và quyết định nhanh chóng của kinh tế tư nhân tạo nên lợi thế cạnh tranh vượt trội so với các doanh nghiệp quy mô cồng kềnh, chậm chạp.
Thứ hai, phát triển kinh tế tư nhân còn giúp tạo ra hàng triệu cơ hội làm việc cho người lao động, từ đó góp phần giải quyết vấn đề thất nghiệp và giảm bớt gánh nặng xã hội. Sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân không chỉ dừng lại ở tăng trưởng GDP mà còn lan tỏa đến việc nâng cao năng lực quản lý, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, góp phần làm giàu cho nền kinh tế địa phương.
Ngoài ra, kinh tế tư nhân còn là động lực thúc đẩy cải tiến công nghệ và ứng dụng khoa học kỹ thuật. Trong thời đại số, các doanh nghiệp linh hoạt nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo, Internet of Things (IoT) và Big Data để tối ưu hóa hiệu quả sản xuất cũng như quản lý kinh doanh. Nhờ đó, năng suất lao động được cải thiện và sản phẩm ngày càng mang giá trị gia tăng cao, giúp nền kinh tế không ngừng nâng tầm.
Không thể phủ nhận rằng, để kinh tế tư nhân phát triển bền vững và góp phần nâng tầm nền kinh tế quốc dân, sự hỗ trợ và cải cách từ phía chính phủ là yếu tố then chốt. Trong những năm gần đây, Chính phủ đã liên tục ban hành các chính sách ưu đãi, giảm thuế, cải cách thủ tục hành chính và tạo môi trường đầu tư công bằng, minh bạch nhằm khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân.
Những chính sách này không chỉ giúp giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp mà còn mở rộng cánh cửa tiếp cận thị trường tài chính, giúp các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể vay vốn với lãi suất ưu đãi và đầu tư phát triển. Sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan quản lý, nhà đầu tư và các doanh nghiệp đã tạo nên một hệ sinh thái kinh doanh lành mạnh, nơi mà mỗi doanh nghiệp đều có thể khẳng định vị thế của mình trên bản đồ kinh tế đất nước.
Chính sách mở cửa và hội nhập kinh tế quốc tế cũng giúp chuyển giao công nghệ, tạo cơ hội học hỏi và hợp tác quốc tế cho các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam. Qua đó, họ tiếp thu được các kinh nghiệm, kiến thức và kỹ thuật mới từ các nước tiên tiến, từ đó phát triển sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ, đóng góp vào việc nâng cao hình ảnh và thương hiệu quốc gia.
Cần thêm nhiều động lực để kinh tế tư nhân cất cánh
Dẫu vậy, hành trình phát triển của kinh tế tư nhân không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Các doanh nghiệp tư nhân đối mặt với không ít thách thức, từ những rào cản về pháp lý, khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn cho đến sự cạnh tranh khốc liệt từ các tập đoàn đa quốc gia. Một số doanh nghiệp còn gặp phải tình trạng “giấy tờ quá tải”, thủ tục hành chính phức tạp, dẫn đến chi phí hoạt động gia tăng và ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh.
Ngoài ra, vấn đề quản trị nội bộ, chất lượng nguồn nhân lực và việc ứng dụng công nghệ hiện đại cũng là những bài toán nan giải đối với nhiều doanh nghiệp tư nhân. Để có thể giải quyết một cách hiệu quả, cần có sự thay đổi về quan niệm và chiến lược quản lý, đồng thời tạo ra một môi trường khuyến khích sự sáng tạo và đổi mới không ngừng.
Các chuyên gia kinh tế đồng thuận rằng, để giải quyết những thách thức trên, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp và chính phủ, đồng thời tăng cường hợp tác quốc tế nhằm chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực và áp dụng các biện pháp cải cách quản lý. Cần xây dựng thêm các trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp, nơi các công ty có thể tiếp cận thông tin, vốn vay ưu đãi và các nguồn lực tư vấn quản trị hiện đại, giúp họ vượt qua khó khăn và phát triển bền vững hơn.
Nhìn về tương lai, phát triển kinh tế tư nhân được xem là chìa khóa nâng tầm nền kinh tế Việt Nam trong quá trình hội nhập quốc tế. Sự tăng trưởng đều đặn, sự sáng tạo không ngừng và khả năng thích ứng nhanh chóng của các doanh nghiệp tư nhân chính là động lực chính mà nền kinh tế cần để vượt qua những thách thức của thời đại số. Ngày càng nhiều doanh nghiệp trẻ, các start-up công nghệ và các mô hình kinh doanh sáng tạo đang xuất hiện, mở ra một chương mới cho kinh tế Việt Nam với những tiềm năng phát triển vượt bậc.
Trong bối cảnh cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) được khuyến khích như một chiến lược quan trọng để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Các doanh nghiệp tư nhân cần tận dụng cơ hội từ chính sách mở cửa, chuyển giao công nghệ và các quỹ hỗ trợ từ chính phủ để tự chủ động khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế. Quan trọng không kém là việc xây dựng một hệ thống pháp lý minh bạch, đồng bộ và hỗ trợ thực sự từ phía Nhà nước, giúp giảm bớt những rào cản pháp lý đang cản trở bước tiến của kinh tế tư nhân.
Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp cần cùng nhau xây dựng một hệ sinh thái kinh doanh sáng tạo, năng động và bền vững, nơi mà các doanh nghiệp tư nhân có thể phát huy tối đa năng lực của mình. Sự tăng trưởng của kinh tế tư nhân không chỉ đóng góp trực tiếp vào GDP mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm, góp phần nâng cao mức sống cho người dân. Nhờ đó, nền kinh tế Việt Nam sẽ ngày càng vững mạnh, tự chủ và hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế toàn cầu.