Tăng trưởng tín dụng và vai trò then chốt đảm bảo tăng trưởng trong thương mại hàng hóa của Việt Nam

Xuất – nhập khẩu 10 tháng đầu năm 2025 tăng trưởng mạnh giúp cán cân thương mại thặng dư hơn 19,5 tỷ USD. Đây là nền tảng quan trọng để Việt Nam bước vào quý 4 với tâm thế chủ động, hướng tới những kỷ lục mới trong thương mại hàng hóa.

Động lực tăng trưởng

Thông tin trên được bà Trịnh Thị Thu Hiền - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết tại Diễn đàn "Economic Insights 2025: Chủ động thích ứng tạo đà bứt phá” do Ngân hàng MB tổ chức sáng 7/11.

Theo bà Hiền, 10 tháng đầu năm, xuất khẩu của Việt Nam đạt 391 tỷ USD, nhập khẩu đạt 371 tỷ USD. Cả hai con số đều tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước, giúp cán cân thương mại thặng dư hơn 19,5 tỷ USD. Tiếp đà tăng trưởng đó, Chính phủ, các bộ ngành đang chủ động đa dạng hóa thị trường nhằm giảm thiểu rủi ro và đáp ứng quy tắc xuất xứ, để hàng hóa Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan trong các hiệp định thương mại tự do.

Dẫn chứng số liệu phân tích từ dữ liệu hải quan Mỹ, ông Thành cho hay, mức thuế bình quân Việt Nam phải chịu hiện nay vào khoảng 15%, thấp hơn so với Trung Quốc (35%), Ấn Độ (30%), và tương đương với Indonesia. “Chính sự chênh lệch này giúp Việt Nam vẫn giữ được lợi thế cạnh tranh trong ASEAN, bất chấp thuế đối ứng mới”, ông nói.

Chia sẻ thêm về các động lực tăng trưởng của nền kinh tế, ông Nguyễn Xuân Thành - Giảng viên cao cấp Trường Chính sách Công & Quản lý Fulbright cho hay, những yếu tố nội tại của nền kinh tế đang cho thấy sức chống chịu đáng kể trước thách thức từ cả trong nước và quốc tế.

Điều này thể hiện qua chỉ số sản xuất công nghiệp phục hồi, khu vực dịch vụ tăng trưởng tốt, tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp. Thu nhập người lao động, đặc biệt là tầng lớp trung lưu tiếp tục gia tăng là cơ sở để kỳ vọng sức cầu tiêu dùng nội địa sẽ hồi phục trong năm 2026.

Cũng theo ông Thành, dù tiến độ giải ngân còn chậm, quy mô đầu tư công năm 2025 dự kiến vẫn tăng khoảng 25% so với năm ngoái. "Đây sẽ tiếp tục là động lực chính cho tăng trưởng năm tới", ông nói

dien-dan-tien-te-1762563076.png

Ông Nguyễn Xuân Thành - Giảng viên cao cấp trường chính sách công và quản lý Fulbright, Đại học Fulbright Việt Nam.

Ở góc nhìn khác, ông Sacha Dray, chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) chia sẻ, tăng trưởng GDP thực của Việt Nam đã đạt 7,9% trong 9 tháng đầu năm 2025. Đây là mức cao nhất trong 10 năm qua, nếu không tính giai đoạn phục hồi hậu Covid-19.

Động lực tăng trưởng chính đến từ sản xuất công nghiệp định hướng xuất khẩu và dịch vụ. Đà tăng trưởng này được hỗ trợ bởi xuất khẩu tăng mạnh trong ngắn hạn, một phần do các đơn hàng được đẩy sớm và các cuộc đàm phán về thuế quan giữa Việt Nam - Hoa Kỳ. Tăng trưởng đầu tư duy trì ổn định. Cả cam kết và giải ngân vốn FDI đều tăng, cùng tăng trưởng của đầu tư từ khu vực tư nhân.

Thận trọng rủi ro từ chính sách tiền tệ và tín dụng

Tại Diễn đàn, ông Sacha Dray cũng phân tích về những rủi ro trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng. Theo ông, tính đến tháng 9/2025, VND đã mất giá khoảng 6% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu do chênh lệch lãi suất VND-USD và các yếu tố trong nước. Điều này gây áp lực lên dự trữ ngoại hối, vốn đã giảm xuống còn 78,1 tỉ USD vào quý 3.

dien-dan-tien-te-2-1762563076.jpg

Báo cáo của WB tháng 10/2025 chỉ ra rủi ro lớn khi tăng trưởng tín dụng quá nhanh.

Một rủi ro lớn khác là tăng trưởng tín dụng quá nhanh. Đến tháng 9/2025, tăng trưởng tín dụng đạt 19,5% so với cùng kỳ, vượt mục tiêu của Ngân hàng Nhà nước. Đáng chú ý, đà tăng này được thúc đẩy chủ yếu bởi cho vay trong lĩnh vực bất động sản.

Việc mở rộng tín dụng nhanh chóng đã làm tăng đòn bẩy tài chính trong hệ thống ngân hàng. Mặc dù chất lượng tài sản nhìn chung ổn định, tỉ lệ nợ xấu ước tính khoảng 6,6% năm 2024, nhưng khả năng hấp thụ rủi ro của các ngân hàng đang có xu hướng suy giảm.

dien-dan-tien-te-3-1762563076.jpg

Ông Phạm Như Ánh - Tổng giám đốc MB.

Phân tích thêm, ông Nguyễn Xuân Thành nhận định mức tăng trưởng tín dụng gần 20% năm nay là “cao và khó duy trì” trong năm tới. Nếu tiếp tục mở rộng quá mức có thể đối mặt rủi ro mất cân đối như giai đoạn 2006 - 2007 khi tín dụng tăng 20% và gây bất ổn vĩ mô.

Do đó, ông cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần điều hành thận trọng hơn, với mục tiêu tăng trưởng tín dụng khoảng 16% vừa đủ hỗ trợ sản xuất, vừa hạn chế lạm phát và rủi ro hệ thống.

“Mục tiêu tăng trưởng cao là cần thiết, nhưng nếu chạy theo con số bằng mọi giá, chúng ta có thể đánh đổi bằng sự bất ổn. Quan trọng nhất là phải giữ được hai cân đối lớn ngân sách nhà nước và cán cân thanh toán để nền kinh tế phát triển bền vững”, ông nhấn mạnh.

Ở góc độ của ngân hàng, ông Phạm Như Ánh, Tổng giám đốc MB cho hay, các tổ chức tài chính và doanh nghiệp cần nhận diện, phân tích, tìm hiểu và tính toán được những biến động có thể xảy ra trong năm 2026. Ông cho biết, MB sẽ phối hợp chặt chẽ với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu để trao đổi, đánh giá và chuẩn bị các giải pháp ứng phó phù hợp.

Dựa trên những xu hướng đã được các chuyên gia chỉ ra, ông Ánh cho rằng việc xác định rõ ngành nghề chịu tác động tiêu cực và ngành có cơ hội phát triển – dựa trên bối cảnh chính sách toàn cầu và trong nước, là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp giữ vững đà tăng trưởng.

“Trên cơ sở đó, MB sẽ thiết kế các sản phẩm tài chính phù hợp theo từng ngành nghề xuất nhập khẩu, hỗ trợ khách hàng nắm bắt cơ hội và phòng ngừa rủi ro”, Tổng Giám đốc Phạm Như Ánh khẳng định.