Trí tuệ nhân tạo đáng lẽ phải khiến thiết bị của người dùng thông minh hơn. Nhưng nghịch lý đang xảy ra: AI lại có nguy cơ khiến smartphone trở nên tệ hơn. Một cuộc khủng hoảng nguồn cung linh kiện đang lơ lửng trên đầu ngành công nghiệp, đẩy giá bán lên cao trong khi buộc các nhà sản xuất phải cắt giảm chính những thành phần phần cứng mà người dùng sử dụng hàng ngày.
Khủng hoảng giá tăng nhưng cấu hình chững lại
Công nghệ thường tuân theo một quy luật đơn giản: theo thời gian, thiết bị sẽ mạnh hơn và rẻ hơn. Nhưng quy luật ấy đang bị phá vỡ. Theo những báo cáo mới nhất, ngành smartphone sắp phải đối mặt với đợt tăng giá nghiêm trọng nhất trong vòng 26 năm. Thủ phạm không phải là lạm phát hay chi phí vận chuyển, mà là tình trạng thiếu hụt bộ nhớ RAM trầm trọng.
Cuộc khủng hoảng nguồn cung linh kiện khiến ngành smartphone sắp phải đối mặt với đợt tăng giá nghiêm trọng nhất trong vòng 26 năm. Ảnh: PhoneArenaCác trung tâm dữ liệu khổng lồ đang cung cấp sức mạnh cho làn sóng AI tiêu thụ nguồn RAM với tốc độ khủng khiếp, để lại quá ít nguồn cung cho các nhà sản xuất smartphone. Tình hình được cho là nghiêm trọng tới mức các công ty đang phải chạy đua chỉ để gom được đủ linh kiện nhằm kịp sản xuất sản phẩm.
Điều đáng lo nhất chính là câu chuyện của Samsung. Để ngăn giá bán Galaxy S26 tăng “phi mã”, hãng được cho là đang cân nhắc… giảm nâng cấp camera. Nói cách khác, RAM đắt đỏ đến mức nhà sản xuất có thể buộc phải hy sinh chất lượng quang học chỉ để giữ giá bán ở mức người dùng còn có thể chấp nhận.
Đây là thế tiến thoái lưỡng nan. Muốn chạy được các tính năng AI trên thiết bị, smartphone cần nhiều RAM hơn. Nhưng chính RAM bây giờ lại trở thành phần linh kiện đắt nhất trong cả bảng chi phí sản xuất.
Người dùng nên lo lắng vì có thể bước vào một kỷ nguyên giá sản phẩm cao, nhưng giá trị bên trong lại thu nhỏ. Bình thường mỗi năm, người dùng trả mức giá tương tự để đổi lấy chip mạnh hơn, màn hình đẹp hơn, camera xịn hơn. Nhưng khi AI siết chặt chuỗi cung ứng, lợi ích này đang dần biến mất. Apple, Google, Xiaomi… tất cả đều phải cạnh tranh trong cùng một “ao nước đang cạn”, nên đây là vấn đề của toàn ngành chứ không chỉ riêng Samsung.
iPhone 18 hay Galaxy S26 đều có thể sẽ tăng giá.Nếu bạn đang giữ máy cũ và chờ iPhone 18 hay Galaxy S26, rất có thể bạn sẽ thất vọng. Bạn có thể phải trả nhiều hơn đáng kể nhưng đổi lại chỉ nhận được những cải thiện phần cứng rất nhỏ, thậm chí gần như không có khác biệt so với thế hệ hiện tại.
Những ai yêu cầu phần cứng thực chất, chẳng hạn ống kính zoom, dung lượng pin lớn, độ hoàn thiện cao, sẽ chịu ảnh hưởng rõ nhất. Khi chi phí sản xuất bị “nuốt” bởi RAM phục vụ AI, những linh kiện khác buộc phải rẻ đi để cân đối tổng chi phí.
Tệ hơn, điều này còn đe dọa phá vỡ hoàn toàn chu kỳ nâng cấp smartphone. Nếu Galaxy S26 tăng thêm 200 USD nhưng camera lại yếu hơn chỉ để nhường chỗ cho bộ nhớ phục vụ AI, động lực nâng cấp gần như không còn.
Cuộc chiến giữa phần cứng và phần mềm
Điều khiến nhiều người bức xúc là cơn sốt AI đang có nguy cơ “nuốt” mất trải nghiệm phần cứng thực tế. Với nhiều người, nếu phải chọn giữa thêm RAM để chạy trợ lý AI mà có thể không bao giờ đụng đến, hay giữ lại ống kính tele chất lượng cao, lựa chọn ưu tiên phần cứng sẽ luôn rõ ràng. Phần mềm có thể cập nhật, nhưng bạn không thể… tải về một cảm biến camera mới.
Chính vì vậy, những chiếc máy hiện tại như Galaxy S25 hay iPhone 17 bất ngờ trở nên hấp dẫn hơn rất nhiều. Chúng có thể là những mẫu flagship “không thỏa hiệp” cuối cùng trước khi cơn khủng hoảng bộ nhớ AI thực sự bóp nghẹt ngành sản xuất.
Nếu phải lựa chọn nâng cấp trong bối cảnh này, sự hoài nghi là điều hoàn toàn hợp lý. Trừ khi các tính năng AI thực sự mang tính cách mạng, kiểu thay đổi hoàn toàn cách chúng ta dùng điện thoại, thì việc bỏ thêm tiền cho một thiết bị có phần cứng kém hơn đời trước rõ ràng không đáng.
Nếu AI chỉ dừng lại ở việc tóm tắt email hay vài tiện ích nhỏ lẻ, thật khó để thuyết phục người dùng chi trả mức giá cao hơn.
Ở thời điểm hiện tại, người dùng mua flagship mới đang giống như một canh bạc. Trong ván bài này, những kẻ chắc chắn thắng không phải người dùng, mà là các nhà cung ứng bộ nhớ đang hưởng lợi từ cơn sốt AI toàn cầu.
