Báo cáo Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (cập nhật) phản ánh những nỗ lực của Việt Nam trong việc tăng cường khả năng chống chịu khí hậu, đồng thời, hướng tới thúc đẩy hợp tác quốc tế và huy động nguồn lực cho các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) của Việt Nam.
Theo báo cáo, Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương và chịu tác động nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu. Các tổn thất và thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra có xu hướng gia tăng, làm cản trở các nỗ lực phát triển bền vững, xoá đói giảm nghèo và phát triển kinh tế- xã hội của đất nước.
Biến đổi khí hậu đã tác động tiêu cực đến các ngành, lĩnh vực, các địa phương, là nguy cơ hiện hữu đối với mục tiêu phát triển bền vững, xóa đói giảm nghèo của đất nước. Điều này đòi hỏi cần có các hành động để kịp thời giảm nhẹ thiệt hại và tăng cường công tác quản lý rủi ro khí hậu, phòng chống thiên tai.
Theo tính toán, trong giai đoạn 2021-2030, Việt Nam cần khoảng 55-92 tỷ USD để thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ thích ứng biến đổi khí hậu. Con số này tương đương 3-5% GDP năm 2020.
Sau quá trình triển khai thực hiện, Việt Nam tiếp tục cập nhật Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050 và đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 19/11/2024 tại Quyết định số 1422/QĐ-TTg.
Việc thực hiện kế hoạch nhằm giảm thiểu mức độ dễ bị tổn thương và rủi ro trước những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.Thực hiện trách nhiệm của quốc gia tham gia Thỏa thuận Paris, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, các chuyên gia và đối tác quốc tế xây dựng Báo cáo NAP cập nhật năm 2025.
Trong phần mở đầu, báo cáo giới thiệu khái quát bối cảnh quốc gia, cơ sở pháp lý cũng như phương pháp xây dựng kế hoạch. Phần tiếp theo tập trung vào việc mô tả chi tiết biến đổi khí hậu tại Việt Nam.
Số liệu quan trắc cho thấy nhiệt độ trung bình đã tăng nhanh hơn so với mức trung bình toàn cầu, lượng mưa thất thường, các hiện tượng thời tiết cực đoan xảy ra dồn dập và khó lường.
Điểm nhấn quan trọng của báo cáo là phần đánh giá thành quả và hạn chế trong công tác thích ứng với biến đổi khí hậu. Việt Nam đã có những bước tiến đáng kể trong việc hoàn thiện hệ thống chính sách, triển khai rộng rãi nhiều chương trình ứng phó thiên tai, mở rộng hợp tác quốc tế và nâng cao nhận thức cộng đồng.
Báo cáo cũng chỉ ra một số hạn chế, tồn tại như: thể chế pháp luật vẫn cần tiếp tục cập nhật để phù hợp với bối cảnh mới; nguồn lực tài chính còn hạn hẹp; khoa học công nghệ, nhất là trong dự báo và cảnh báo sớm, chưa đáp ứng được yêu cầu; vai trò tham gia của cộng đồng, doanh nghiệp vẫn chưa được phát huy đầy đủ.
Báo cáo cũng trình bày về Kế hoạch quốc gia thích ứng với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (cập nhật), với mục tiêu tổng quát là giảm thiểu rủi ro và tổn thất do biến đổi khí hậu gây ra, đồng thời nâng cao năng lực chống chịu của hệ thống tự nhiên, kinh tế và xã hội.
Mục tiêu này đi kèm tầm nhìn thích ứng với biến đổi khí hậu trở thành một phần không thể tách rời trong mọi chiến lược và kế hoạch phát triển của quốc gia.
Theo Báo cáo quốc gia về khí hậu và phát triển năm 2022 của Ngân hàng Thế giới, các tác động của biến đổi khí hậu có thể khiến Việt Nam thiệt hại tổng cộng 12- 14,5% GDP, tương đương tổng thiệt hại là 400 - 523 tỷ USD tính đến năm 2050.
Tổng nhu cầu đầu tư thêm vầ tài chính cho thích ứng từ năm 2022 đến năm 2040 ước tính khoảng 254 tỷ USD, bao gồm khoảng 219 tỷ USD đầu tư cho hạ tầng và 35 tỷ USD đầu tư cho các chương trình xã hội tăng cường năng lực thích ứng với biến đổi khí hậu.
Việt Nam dự kiến mỗi năm phải huy động thêm từ 2,7 đến hơn 6 tỷ USD từ nguồn vốn ngoài ngân sách. Đây là một thách thức lớn, cho thấy sự cần thiết của hợp tác quốc tế cả về tài chính, công nghệ và nâng cao năng lực.
Do đó, cùng với việc huy động nguồn lực, thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế trong nước, nguồn lực hỗ trợ về tài chính, công nghệ từ các nguồn hợp tác quốc tế là rất quan trọng để thực hiện các mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Trong nhiều năm qua, dù là quốc gia còn hạn chế về nguồn lực, Việt Nam luôn quyết tâm ứng phó với biến đổi khí hậu. Những nỗ lực này thể hiện ở việc hoàn thiện hệ thống chính sách, thúc đẩy truyền thông và giáo dục, tăng cường hợp tác quốc tế, cũng như thực hiện nghiêm túc các cam kết trong Thỏa thuận Paris.
