Mối nguy từ sản phẩm giá rẻ, không rõ nguồn gốc
Hiện nay trên thị trường, đặc biệt tại các chợ truyền thống, cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ hoặc các sàn thương mại điện tử không kiểm soát chặt, xuất hiện nhiều loại kem đánh răng có bao bì bắt mắt, giá thành rẻ bất ngờ, thậm chí chỉ vài nghìn đồng cho một tuýp. Những sản phẩm này thường không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có chứng nhận của cơ quan quản lý, thậm chí nhái theo thương hiệu nổi tiếng để đánh lừa người tiêu dùng.
Theo chuyên gia hóa mỹ phẩm tại Viện Kiểm nghiệm an toàn thực phẩm quốc gia, trong một số vụ kiểm tra chất lượng gần đây, nhiều mẫu kem đánh răng giá rẻ bị phát hiện chứa các chất bị cấm như diethylene glycol, triclosan, sodium lauryl sulfate (SLS) với nồng độ vượt ngưỡng cho phép, cùng các phụ gia không rõ chức năng, không ghi trên bao bì.
Cũng theo chuyên gia, những thành phần nêu trên có thể gây kích ứng mạnh, phá hủy men răng, làm tổn thương mô mềm trong khoang miệng. Diethylene glycol từng được phát hiện trong vụ ngộ độc tại Trung Quốc và bị cấm sử dụng trong mỹ phẩm tại nhiều nước.
Theo bác sĩ chuyên khoa răng hàm mặt, Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương, tình trạng viêm lợi, chảy máu chân răng hay lở miệng liên tục có thể bắt nguồn từ việc sử dụng sản phẩm chăm sóc răng miệng không đảm bảo chất lượng. Chất tẩy rửa mạnh có trong một số loại kem đánh răng trôi nổi sẽ làm khô niêm mạc miệng, tổn thương mô mềm và tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.”
Ngoài ra, những loại kem đánh răng chứa hương liệu tổng hợp hoặc phẩm màu không rõ thành phần cũng có thể gây dị ứng, nổi mẩn quanh miệng, nứt nẻ môi và ảnh hưởng đến khứu giác vị giác của người dùng.
Nguy cơ lâu dài: Nhiễm độc, rối loạn thần kinh và ung thư
Điều đáng lo ngại hơn cả là việc sử dụng lâu dài các loại kem đánh răng có chứa chất độc hại có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho sức khỏe. Một số nghiên cứu cho thấy, nếu nuốt phải một lượng lớn kem đánh răng chứa fluoride vượt mức cho phép, đặc biệt ở trẻ em, có thể dẫn đến nhiễm độc fluoride, gây ra các biểu hiện như đau bụng, buồn nôn, nhịp tim không đều, co giật.
Một chất khác là triclosan, từng được sử dụng trong nhiều sản phẩm diệt khuẩn, bao gồm kem đánh răng đã bị Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cảnh báo và loại bỏ khỏi danh mục an toàn do liên quan đến rối loạn nội tiết và tăng nguy cơ kháng kháng sinh.
Một số báo cáo y khoa gần đây còn chỉ ra mối liên hệ giữa việc sử dụng sản phẩm chứa triclosan lâu ngày với nguy cơ mắc các bệnh ung thư vòm họng, ung thư thực quản do tích tụ chất độc trong niêm mạc vùng miệng, cổ họng.
Trẻ em là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất khi tiếp xúc với kem đánh răng kém chất lượng. Do chưa nhận thức đầy đủ, nhiều trẻ có thói quen nuốt kem sau khi đánh răng. Nếu sản phẩm chứa fluoride liều cao, triclosan hoặc các kim loại nặng như chì, thủy ngân, hậu quả sẽ nặng nề hơn rất nhiều so với người lớn. Trẻ có thể bị nhiễm độc cấp tính, ảnh hưởng đến phát triển xương, răng và cả hệ thần kinh trung ương.
Không ít trường hợp tại các bệnh viện nhi từng ghi nhận các ca ngộ độc nhẹ do sử dụng nhầm kem đánh răng không rõ nguồn gốc. Dù không nguy hiểm đến tính mạng ngay lập tức, song ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ là điều không thể xem nhẹ.
Người tiêu dùng cần làm gì?
Trước thực trạng nêu trên, các chuyên gia y tế khuyến cáo người tiêu dùng cần tỉnh táo và chủ động bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình bằng cách: Chỉ chọn mua kem đánh răng có thương hiệu uy tín, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, có nguồn gốc rõ ràng. Kiểm tra kỹ nhãn mác sản phẩm, chú ý thành phần, hạn sử dụng và nơi sản xuất. Tránh xa các sản phẩm có bao bì nhòe nhoẹt, không ghi rõ thành phần hoặc ghi bằng tiếng nước ngoài không có bản dịch. Không ham rẻ, bởi giá thành rẻ bất thường thường đi kèm với chất lượng không đảm bảo. Không sử dụng kem đánh răng dành cho người lớn cho trẻ em, vì nồng độ fluoride không phù hợp có thể gây nguy hiểm cho trẻ nhỏ. Nếu có dấu hiệu lở miệng, kích ứng, đau nhức sau khi dùng kem đánh răng, cần ngưng sử dụng ngay và đến cơ sở y tế kiểm tra.
Để bảo vệ người tiêu dùng, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường mỹ phẩm, đặc biệt là các sản phẩm chăm sóc răng miệng được phân phối qua kênh online hoặc khu vực nông thôn nơi người dân còn ít thông tin và dễ bị đánh lừa bởi hàng nhái, hàng giả.
Bên cạnh đó, cần xử phạt nghiêm các cá nhân, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mỹ phẩm kém chất lượng, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người tiêu dùng hiểu rõ mối nguy tiềm ẩn từ sản phẩm rẻ tiền, không kiểm soát chất lượng.
Kem đánh răng là sản phẩm tưởng chừng đơn giản, nhưng lại có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe toàn cơ thể nếu sử dụng phải sản phẩm kém chất lượng. Trong bối cảnh thị trường còn nhiều lỗ hổng trong quản lý, người tiêu dùng chính là "lá chắn đầu tiên" cho chính mình và người thân. Hãy luôn chọn sản phẩm uy tín, đọc kỹ thành phần, lắng nghe phản ứng của cơ thể, và nói không với hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc để bảo vệ nụ cười và sức khỏe một cách bền vững.
