Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 1894/QĐ-TTg ngày 4/9/2025, phê duyệt Chương trình phát triển ngành công nghiệp môi trường (CNMT) Việt Nam giai đoạn 2025-2030. Đây là chương trình quan trọng nhằm xây dựng khung pháp lý, phát triển công nghệ, mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh cho ngành CNMT trong nước, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Theo Quyết định, mục tiêu cụ thể đến năm 2030 là hệ thống chính sách phát triển ngành CNMT cơ bản được rà soát, hoàn thiện, tạo nền tảng để hình thành các khu, cụm công nghiệp tái chế. Đây sẽ là động lực thúc đẩy sự phát triển toàn diện của ngành, đồng thời hướng tới việc xây dựng một Nghị định của Chính phủ quy định về phát triển CNMT.
Các chỉ tiêu cụ thể cũng được đặt ra: công nghệ, thiết bị, sản phẩm xử lý nước thải phải cung cấp được 70-80% nhu cầu trong nước và xuất khẩu; công nghiệp xử lý khí thải đạt 60-70% nhu cầu; công nghiệp xử lý chất thải rắn, chất thải nguy hại đáp ứng 50-60% nhu cầu thu gom, vận chuyển, trung chuyển, phân loại và 60-70% nhu cầu phân loại, tái chế. Bên cạnh đó, thiết bị đo lường, giám sát môi trường cần đạt 20% nhu cầu nội địa, cùng với việc phát triển công nghệ phục vụ sản xuất năng lượng từ chất thải và bảo vệ môi trường cho các ngành trong quá trình tái cấu trúc kinh tế.
Cùng với việc phát triển công nghệ, chương trình cũng đặt mục tiêu phát triển thị trường hàng hóa CNMT, nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm sản xuất trong nước, tăng cường xúc tiến thương mại và hỗ trợ các tổ chức cung ứng. Các dịch vụ CNMT cũng sẽ được mở rộng, hình thành các doanh nghiệp vận hành công trình, nhà máy xử lý chất thải, bảo trì thiết bị theo chuẩn quốc tế, tiến tới xuất khẩu công nghệ và sản phẩm có lợi thế.
Quyết định đưa ra 6 nhóm nhiệm vụ và giải pháp. Trước hết là hoàn thiện khung pháp lý về phát triển CNMT, bao gồm rà soát cơ chế chính sách, ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn, điều chỉnh chính sách thuế và đưa mã số định danh hàng hóa môi trường trong danh mục HS code. Đồng thời, Nhà nước sẽ có chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư hình thành các khu công nghiệp tái chế, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp nhận chuyển giao công nghệ và thuê chuyên gia.
Nhiệm vụ thứ hai là nghiên cứu xây dựng các trung tâm CNMT cấp quốc gia, thúc đẩy thị trường hàng hóa CNMT thông qua đặt hàng, chỉ định thầu và hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhà nước khuyến khích hình thành doanh nghiệp CNMT trong các tập đoàn, tổng công ty lớn, đồng thời thúc đẩy hợp tác công - tư để phát triển sản phẩm mới, vận hành và thương mại hóa.
Nhiệm vụ thứ ba tập trung vào thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Chương trình nhấn mạnh việc làm chủ công nghệ, thiết bị, sản phẩm CNMT; nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao công nghệ tiên tiến; hợp tác quốc tế trong đào tạo, nghiên cứu. Các mô hình sản xuất bền vững, tiêu dùng xanh và kinh tế tuần hoàn sẽ được khuyến khích áp dụng, cùng với việc đẩy mạnh quản trị doanh nghiệp theo chuẩn quốc tế.
Thứ tư, chương trình đặt trọng tâm vào đào tạo nguồn nhân lực. Cơ sở dữ liệu về nhu cầu, chất lượng nhân lực sẽ được xây dựng, cùng với việc tổ chức các chương trình tập huấn, đào tạo cho cán bộ quản lý và công nhân kỹ thuật trong lĩnh vực CNMT.
Thứ năm là xây dựng trang thông tin điện tử về CNMT, phục vụ tra cứu, lưu trữ và cập nhật dữ liệu phát triển ngành. Đây sẽ là công cụ để doanh nghiệp và cơ quan quản lý dễ dàng tiếp cận thông tin và kết nối hoạt động.
Cuối cùng, chương trình nhấn mạnh nhiệm vụ đẩy mạnh công tác truyền thông, phổ biến kiến thức về CNMT. Các hoạt động tuyên truyền, cuộc thi, phổ biến công nghệ mới sẽ được triển khai rộng rãi; đồng thời, Việt Nam sẽ tăng cường trao đổi kinh nghiệm quốc tế, tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc và khuyến khích doanh nghiệp tham gia chương trình thương hiệu quốc gia.
Quyết định số 1894/QĐ-TTg có hiệu lực từ ngày ký ban hành, 4/9/2025, đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển công nghiệp môi trường, góp phần thực hiện các mục tiêu quốc gia về bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn.
