Theo Tổng cục Hải quan, thời gian gần đây, một số quốc gia trên thế giới như EU, Vương quốc Anh, Úc, Singapore, Thái Lan… đã bãi bỏ quy định không thu thuế VAT đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp.
Căn cứ bối cảnh trong nước và quốc tế, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg. Tại Quyết định nêu rõ, hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh không được miễn thuế VAT kể từ ngày 18/02/2025; việc kê khai, nộp thuế VAT đối với hàng hoá nhập khẩu trị giá thấp được thực hiện theo quy định tại Luật Thuế Giá trị gia tăng và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Việc khai báo sẽ được thực hiện thông qua hệ thống thông quan hàng hóa tự động (VNACCS) đối với hàng hóa vận chuyển bằng đường không và đường biển; qua tờ khai giấy đối với hàng hóa vận chuyển bằng đường bộ và đường sắt.
Cơ quan hải quan sẽ căn cứ vào tờ khai hải quan và bảng kê chi tiết của doanh nghiệp chuyển phát nhanh để xác định số thuế phải nộp. Tuy nhiên, hiện hệ thống VNACCS chưa có chức năng tự động tính thuế GTGT đối với hàng giá trị thấp.
Từ hôm nay 18/2, thu thuế VAT với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp. Ảnh minh họaTổng cục Hải quan đang nghiên cứu bổ sung các chức năng tiếp nhận, tính thuế đối với tờ khai xuất khẩu, nhập khẩu trị giá thấp. Trước mắt, doanh nghiệp chuyển phát nhanh tự tính thuế GTGT theo bảng kê chi tiết hàng hóa và nộp thuế theo hướng dẫn của Tổng cục Hải quan. Hải quan xác nhận thuế bằng phương thức thủ công trước khi nâng cấp hệ thống VNACCS.
Theo Tổng cục Hải quan, trong thời gian chờ nâng cấp hệ thống, người khai hải quan phải khai báo bổ sung một số thông tin trên tờ khai giấy và bảng kê chi tiết hàng hóa phục vụ việc kê khai, nộp thuế GTGT.
Hiện nay, không chỉ tại Việt Nam, xu hướng toàn cầu cũng đang thay đổi. Với nhiều quốc gia đã loại bỏ chính sách miễn thuế giá trị gia tăng cho hàng nhập khẩu giá trị thấp. Theo đó, kể từ năm 2021, các nước trong Liên minh châu Âu (EU) đã xóa bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng với các lô hàng từ 22 Euro trở xuống.
Vương quốc Anh cũng bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống từ ngày 1/1/2021. Australia cũng bỏ quy định về miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa có giá trị từ 666 USD trở xuống.
Tương tự, tại Singapore, từ ngày 1/1/2023 cũng bắt đầu bãi bỏ quy định miễn thuế giá trị gia tăng đối với hàng hóa giá trị nhỏ, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Từ ngày 1/5/2024, Thái Lan cũng thu thuế giá trị gia tăng đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị.
Liên quan đến thu thuế VAT với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia Kinh tế, Giảng viên cao cấp Học viện Tài chính cho biết, theo Nghị quyết số 78 của Thủ tướng Chính phủ năm 2010, chúng ta đã miễn thuế theo Công ước Kyoto năm 1973, để hài hòa và đơn giản hóa thủ tục hải quan, thúc đẩy thương mại quốc tế. Tuy nhiên, theo số lượng của Tổng cục Hải quan từ ngày 1/1-6/2024, bình quân mỗi tháng chúng ta có khoảng 1,3-1,9 tỷ USD hàng hóa nhỏ xuyên biên giới không phải tính thuế.
Rõ ràng, với một số lượng hàng hóa lớn như vậy, bình quân một ngày khoảng 500 triệu USD hàng hóa qua biên giới không tính thuế. Trong khi đó, các doanh nghiệp sản xuất trong nước phải đóng thuế bình thường và nó tạo ra một sự bất bình đẳng giữa doanh nghiệp kinh doanh trong nước với các hàng hóa nhập khẩu. Chính việc không đánh thuế đó đang làm cho các doanh nghiệp trong nước giảm khả năng cạnh tranh, thậm chí nhiều doanh nghiệp có nguy cơ lâm vào phá sản.
"Vì vậy, việc đánh thuế tạo ra sự công bằng, ngoài ra đây cũng phù hợp với xu hướng cải cách thuế của chúng ta. Đó là mở rộng diện chịu thuế, tránh thất thu thuế và phù hợp với xu hướng quốc tế. Đó là hiện nay đã số hóa tương đối lớn và việc thông quan đã không phức tạp ở những sản phẩm hàng hóa nhỏ này. Cho nên, hầu hết các nước trên thế giới đều bỏ thuế này”, ông Thịnh cho biết.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, năm 2023, tổng trị giá hàng hóa nhập khẩu giá trị nhỏ dưới 1 triệu đồng qua dịch vụ chuyển phát nhanh đạt 27,7 nghìn tỷ đồng. Nếu áp dụng mức thuế GTGT 10%, ngân sách Nhà nước có thể tăng thu khoảng 2,7 nghìn tỷ đồng mỗi năm.
