Toà nhà Quốc hội Mỹ ở thủ đô Washington. (Ảnh: Getty Images).
Chính quyền Tổng thống Joe Biden ghi nhận mức thâm hụt ngân sách lên tới 1.800 tỷ USD trong năm tài khoá vừa qua. Con số này tăng hơn 8% so với năm trước và là mức cao thứ ba trong lịch sử.
Cụ thể, theo báo cáo do Bộ Tài chính Mỹ công bố vào ngày 18/10, tổng thâm hụt ngân sách trong năm tài khoá 2024 đạt 1.833 tỷ USD, cao hơn 138 tỷ USD so với năm trước.
Những năm duy nhất Mỹ báo cáo thâm hụt ngân sách lớn hơn là 2020 và 2021, khi chính phủ rót hàng nghìn tỷ USD để phòng chống đại dịch COVID-19 và kích thích nền kinh tế.
Tổng nguồn thu của chính phủ Mỹ trong năm tài khoá 2024 là 4.900 tỷ USD, một con số cao kỷ lục. Tuy nhiên, thâm hụt vẫn xảy ra do tổng chi tiêu lên tới 6.750 tỷ USD, CNBC lưu ý.
Báo cáo cũng cho thấy nợ công của siêu cường số một thế giới đã phình to lên 35.700 tỷ USD vào cuối năm tài khoá 2024, tăng 2.300 tỷ USD so với cuối năm tài khoá 2023.
Lần gần nhất Mỹ ghi nhận thặng dư ngân sách là vào năm 2001, với mức thặng dư là 130 tỷ USD.
Một yếu tố làm trầm trọng thêm bức tranh nợ công và thâm hụt ngân sách của Mỹ là lãi suất cao. Để ghìm cương lạm phát, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã thực hiện một loạt các đợt tăng lãi suất mạnh tay kể từ đầu năm 2022, qua đó kéo chi phí đi vay lên mức đỉnh hàng chục năm.
Cụ thể, chi phí lãi vay trong năm qua lên tới 1.160 tỷ USD, lần đầu tiên vượt qua cột mốc 1.000 tỷ USD. Sau khi trừ lãi thu được từ các khoản đầu tư của chính phủ, tổng số tiền còn 882 tỷ USD.
Chi phí lãi vay ròng là mức chi lớn thứ ba trong ngân sách, vượt xa tất cả các khoản mục khác ngoại trừ An sinh Xã hội và chăm sóc sức khoẻ.
Lãi suất trung bình cho tất cả các khoản nợ vay của chính phủ trong năm tài khoá 2024 là 3,32%, đi lên so với mức 2,97% một năm trước, theo chia sẻ của một quan chức Bộ Tài chính Mỹ.
Mỹ ghi nhận thặng dư ngân sách khiêm tốn khoảng 64,3 tỷ USD vào tháng 9, một phần là do chính phủ đã đẩy các khoản thanh toán phúc lợi sang tháng 8. Điều đó đồng nghĩa mức thâm hụt trong tháng 8 đạt đến 380 tỷ USD, cao nhất trong năm.
Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO), thâm hụt ngân sách hiện tương tương hơn 6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ. Đây là một mức cao bất thường trong giai đoạn nền kinh tế vẫn đang mở rộng và cũng cao hơn nhiều mức trung bình 50 năm qua là 3,7%.
CBO dự đoán thâm hụt ngân sách sẽ tiếp tục tăng, đạt 2.800 tỷ USD vào năm 2034. Trong khi đó, tỷ lệ nợ trên GDP dự kiến sẽ tăng từ mức hiện tại là gần 100% lên 122% vào năm 2034.
