Trong báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng đã thông tin về quản lý, điều hành thị trường vàng.
Thống đốc cho biết thị trường vàng miếng đã được sắp xếp lại một cách căn bản, đưa số lượng tổ chức tín dụng và doanh nghiệp được cấp giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng xuống còn 16 doanh nghiệp và 22 tổ chức tín dụng.
Đối với thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ đã được tổ chức, sắp xếp lại, số doanh nghiệp được NHNN cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất là 6.681 doanh nghiệp.
Giá vàng trong nước biến động tăng mạnh cùng chiều với giá vàng thế giới. Từ đầu năm 2024 đến tháng 6/2024, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới nới rộng, đặc biệt là đối với vàng miếng SJC.
Mức chênh lệch giá vàng miếng SJC so với giá vàng thế giới có những thời điểm lên đến 18 triệu đồng/lượng (tháng 5/2024).
Biến động giá vàng trong nước cơ bản phụ thuộc vào diễn biến của giá vàng thế giới và quan hệ cung - cầu trên thị trường.
Cụ thể, về phía cung, từ năm 2014 đến 2023, NHNN không tăng cung vàng miếng SJC ra thị trường.
Về phía cầu, giá vàng thế giới liên tục tăng cao, cùng những khó khăn của các kênh đầu tư khác (bất động sản đóng băng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp ảm đạm, lãi suất tiền gửi ngân hàng thấp…) khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn.
Thống đốc cũng cho biết, qua theo dõi của các đơn vị trong hệ thống cho thấy, nhu cầu mua vàng chủ yếu tập trung tại 2 địa bàn lớn là Hà Nội, TP.HCM và có yếu tố tâm lý, kỳ vọng.
Bên cạnh đó, không loại trừ khả năng có sự tồn tại của các hành vi thao túng thị trường, vi phạm các quy định liên quan của pháp luật về thuế, cạnh tranh… dẫn đến tình trạng chênh lệch cao giữa giá vàng trong nước (đặc biệt vàng SJC) và thế giới.
Nhằm bình ổn thị trường vàng, thời gian qua, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, căn cứ các quy định hiện hành, NHNN đã triển khai các phiên đấu thầu bán vàng miếng SJC.
Từ ngày 19/4 đến 23/5, NHNN đã tổ chức 9 phiên đấu thầu với tổng khối lượng trúng thầu là 48.500 lượng (tương đương khoảng 1,82 tấn). Nhưng sau 9 phiên can thiệp theo phương thức đấu thầu, chênh lệch giữa giá vàng SJC và giá thế giới vẫn ở mức cao.
Để nhanh chóng kiểm soát và giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước so với giá thế giới, NHNN đã chuyển sang phương thức bán vàng miếng với khối lượng phù hợp. Cụ thể, lựa chọn 4 ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC.
Kết quả, từ ngày 3/6 đến 29/10, NHNN đã tổ chức 44 phiên bán vàng miếng SJC trực tiếp, cung ứng ra thị trường 305.600 lượng vàng SJC (tương đương khoảng 11,46 tấn vàng).
Trước thời điểm thông báo chủ trương thực hiện bán vàng miếng SJC trực tiếp, vàng miếng SJC được mua - bán ở mức 89-92 triệu đồng/lượng, chênh lệch so với giá thế giới hơn 18 triệu đồng/lượng (khoảng 25%).
Kể từ khi chính thức thông báo thực hiện phương án bán vàng miếng trực tiếp, chênh lệch giá bán vàng miếng trong nước so với giá thế giới đã giảm, hiện chỉ còn chênh khoảng 3-5 triệu đồng/lượng so với giá vàng thế giới (khoảng 5-7%).
Gần đây, NHNN còn tăng cường tiến hành thanh tra, kiểm tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng.
Tuy nhiên, theo báo cáo, hiện vẫn còn chênh lệch giữa giá vàng trong nước và quốc tế. Thị trường vẫn chưa thực sự ổn định bền vững, vẫn chịu tác động bởi yếu tố tâm lý, kỳ vọng, tiềm ẩn rủi ro tác động đến thị trường tiền tệ, ngoại hối; chưa khuyến khích người dân bán vàng chuyển thành tiền đồng để đầu tư vào sản xuất kinh doanh.
Thống đốc cho biết, thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp để ổn định thị trường vàng.
Trong đó, để tiếp tục thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng, trên cơ sở tình hình can thiệp thời gian qua, căn cứ các quy định pháp luật hiện hành, NHNN cân nhắc can thiệp thị trường vàng (nếu cần thiết) với khối lượng, tần suất phù hợp nhằm mục tiêu ổn định thị trường và mục tiêu chính sách tiền tệ.
Đồng thời, NHNN sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để triển khai thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các cửa hàng, đại lý phân phối và mua bán vàng miếng...
Ngoài ra, NHNN tiến hành tổng kết đầy đủ việc thực hiện Nghị định 24/2012 đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tiễn, góp phần ngăn chặn tình trạng vàng hóa nền kinh tế, không để biến động giá vàng ảnh hưởng đến tỷ giá, lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.
