Đây là kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước trong Báo cáo kết quả kiểm toán Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội vừa gửi tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các đại biểu Quốc hội.
Trong nội dung báo cáo về chính sách tiền tệ năm 2022 gắn với nhiệm vụ, chức năng của NHNN, Kiểm toán Nhà nước cho hay, tình hình thanh khoản của hệ thống ngân hàng nhiều thời điểm còn căng thẳng.
Một số tổ chức tín dụng thiếu hụt vốn khả dụng dẫn đến vi phạm tỷ lệ dự trữ bắt buộc, hoặc phải cho vay hỗ trợ thanh khoản, cho vay đặc biệt với khối lượng tiền lớn.
Kiểm toán Nhà nước chỉ ra phương án xử lý tổ chức tín dụng yếu kém (OceanBank, GPBank, CBBank) còn chậm, kéo dài qua nhiều năm (từ 2015 đến nay).
Việc kéo dài tiến độ xử lý dẫn đến nguồn lực dự kiến hỗ trợ thông qua các hình thức cho vay đặc biệt tăng do hoạt động kinh doanh các ngân hàng này lỗ liên tục.
Tại thời điểm kiểm toán (tháng 8/2023), việc xử lý 3 ngân hàng mua bắt buộc nói trên mới ở bước được Chính phủ phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc, đang ở giai đoạn xác định giá trị doanh nghiệp đề nghị chuyển giao bắt buộc.
Một số ngân hàng mới được Chính phủ phê duyệt chủ trương chuyển giao bắt buộc, tình hình tài chính khó khăn, cụ thể: nợ xấu và tài sản tồn đọng cao, âm vốn chủ sở hữu, lỗ lũy kế tiếp tục có xu hướng gia tăng, không đáp ứng quy định về an toàn trong hoạt động ngân hàng. Một số ngân hàng tiềm ẩn rủi ro cao, gây mất an toàn hệ thống.
Kiểm toán Nhà nước kiến nghị NHNN phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương đẩy nhanh tiến độ chuyển giao bắt buộc đối với 3 ngân hàng mua bắt buộc là Ngân hàng Xây dựng (CBBank), Ngân hàng Đại Dương (OceanBank) và Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GP Bank).
Đối với Ngân hàng TMCP Đông Á (Dong A bank), do vốn chủ sở hữu của ngân hàng bị âm nên theo quy định, NHNN phải chuyển giao bắt buộc Dong A Bank cho ngân hàng khác.
Còn theo báo cáo của NHNN mới đây gửi tới Quốc hội, đối với các ngân hàng được kiểm soát đặc biệt/ tổ chức tín dụng yếu kém, năm 2022 NHNN đã báo cáo các cấp có thẩm quyền phương án cơ cấu lại các ngân hàng được kiểm soát đặc biệt và phương án xử lý cụ thể đối với từng ngân hàng. Các ngân hàng này gồm CBBank, OceanBank, GP Bank và DongABank.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết quyết định chủ trương chuyển giao bắt buộc của hai ngân hàng mua bắt buộc.
Đến nay, các tổ chức tư vấn định giá đã phát hành chứng thư thẩm định giá và NHNN đã gửi Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán kết quả.
Riêng với Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) đã được đặt vào kiểm soát đặc biệt từ tháng 10/2022. NHNN đã phối hợp với các bộ, ngành triển khai các giải pháp bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng và bảo đảm quyền, lợi ích của người gửi tiền.
