Việt Nam là quốc gia có điều kiện tự nhiên và vị trí địa lý rất thuận lợi để phát triển dịch vụ logistics vì đất nước ta nằm ở trung tâm khu vực châu Á - Thái Bình Dương trên tuyến hàng hải quốc tế với bờ biển dài khoảng 3.260 km chạy dài từ Bắc đến Nam. Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi để đưa hàng hóa xuất nhập khẩu đến với thế giới, không chỉ hàng hóa của chính mình sản xuất, Việt Nam cũng là địa điểm lý tưởng để tiến hành các hoạt động trung chuyển như quá cảnh, chuyển khẩu, tạm nhập tái xuất.
Trong những năm gần đây, ngành dịch vụ logistics Việt Nam có tốc độ tăng trưởng khá nhanh từ 14%÷16%/năm và đóng góp khoảng 3% vào GDP của cả nước (số liệu của Bộ Công Thương năm 2022), điều này được thúc đẩy bởi sự phát triển kinh tế của đất nước và thương mại toàn cầu ngày càng tăng. Khi các doanh nghiệp tiếp tục mở rộng và tham gia vào thị trường quốc tế, nhu cầu về các dịch vụ logistics hiệu quả và đáng tin cậy đã trở nên tối quan trọng.
Bên cạnh đó, ngành logistics ở Việt Nam có tính cạnh tranh cao, với nhiều đối thủ trong nước và quốc tế tranh giành thị phần. Do đó, chất lượng dịch vụ logistics được coi là đóng vai trò cốt yếu quyết định sự thành công và khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp logistics.
Một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp logistics. Ảnh minh hoạLiên quan đến phát triển ngành logistics, tại Diễn đàn Logistics do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức mới đây, TS Nguyễn Minh Đức – Phó Chủ tịch Hiệp hội Logistics Hải Phòng cho rằng, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp logistics cần tập trung vào 5 giải pháp nhằm đẩy mạnh tiến trình chuyển đổi số tại doanh nghiệp logistisc. Cụ thể:
- Tăng cường công tác tập huấn, truyền thông, phát huy vai trò của mô hình hiệp hội trong việc phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước, chuyên gia, từng bước cải thiện nhận thức, kiến thức về thực hiện chuyển đổi số cho cộng đồng doanh nghiệp.
"Chuyển đổi số tại các doanh nghiệp dịch vụ logistics sẽ không thể tách rời với chuyển đổi số tại các doanh nghiệp sản xuất, thương mại sử dụng dịch vụ, các doanh nghiệp cảng biển, các cơ quan quản lý nhà nước, hải quan, các cơ quan quản lý chuyên ngành. Vì vậy, chuyển đổi số tại các doanh nghiệp dịch vụ logistics sẽ chỉ thành công khi có sự tham gia của toàn xã hội" - TS Nguyễn Minh Đức thông tin.
- Tăng cường đầu tư cho các đơn vị đào tạo nguồn nhân lực logistics ở các cấp bậc đại học, đào tạo nghề, đào tạo ngắn hạn. Thực tế cho thấy, các trường đào tạo về logistics tập trung tại hai thành phố là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, nhiều trường mới bắt đầu tuyển sinh từ 2018 đến nay.
Đầu tư cho các đơn vị đào tạo về cơ sở vật chất thực hành, nguồn nhân lực giảng viên, ứng dụng công nghệ mới, đồng thời tăng cường sự gắn kết hữu cơ giữa nhà trường và doanh nghiệp trong đào tạo và tuyển dụng là chiến lược đúng đắn, cần được quan tâm, đầu tư nhiều hơn nữa. Các cơ sở đào tạo không chỉ là nơi cung cấp nguồn nhân lực, mà còn là các trung tâm nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, là nơi ươm mầm cho các start-up, nếu được phát triển đúng mức, sẽ đảm bảo tiền đề quan trọng cho chuyển đổi số tại doanh nghiệp.
- Hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, phát huy vai trò dẫn dắt của các cơ quan quản lý nhà nước, xây dựng các nền tảng số làm tiền đề cho các doanh nghiệp dịch vụ logistics phát triển các hệ thống đồng bộ. Có thể kể đến việc tăng cường dịch vụ công trực tuyến cấp độ 3, 4, dần xóa bỏ việc vừa thực hiện dịch vụ công điện tử vừa duy trì thủ tục giấy tờ.
Quy định đồng bộ trong việc áp dụng chữ ký số để thực hiện các dịch vụ công trực tuyến. Hay việc xây dựng các nền tảng số cho chuỗi dịch vụ logistics kết nối các bên liên quan để chia sẻ dữ liệu, tăng hiệu quả khai thác, góp phần giảm chi phí logistics.
- Phát huy vai trò của các tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ trong việc cung cấp các dịch vụ, các giải pháp chuyển đổi số cho doanh nghiệp. Thực tế cho thấy, rất nhiều các giải pháp công nghệ của nước ngoài, khi vận hành tại Việt Nam thì nảy sinh sự không phù hợp. Vì vậy, các công nghệ hiện đại của thế giới, khi áp dụng tại thực tế trong nước, cần được điều chỉnh cho phù hợp, cũng như được cá thể hóa đáp ứng yêu cầu riêng của từng doanh nghiệp.
Vai trò của các tập đoàn, doanh nghiệp về công nghệ, cũng sẽ thể hiện rõ trong việc hỗ trợ doanh nghiệp logistics trong bảo mật thông tin, duy trì và bảo đảm sự ổn định, an toàn của hệ thống.
- Có các biện pháp hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp dịch vụ logistics chuyển đổi số. Chuyển đổi số là một quá trình đòi hỏi vốn đầu tư lớn, tiềm ẩn nhiều rủi ro, trong giai đoạn đầu chuyển đổi, các doanh nghiệp thường gặp khó khăn về giảm năng suất, thậm chí một số doanh nghiệp gặp thất bại và từ bỏ. Do đó, các hình thức hỗ trợ, khuyến khích từ phía các cơ quan quản lý nhà nước là vô cùng quý báu và cần thiết để đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp logistics.
Logistics quyết định sự lưu thông toàn bộ chuỗi cung ứng sản xuất - phân phối hàng hóa trong nền kinh tế thị trường. Do vậy, chất lượng dịch vụ logistics đóng vai trò then chốt quyết định sự thành công của doanh nghiệp và tổng thể nền kinh tế của mỗi quốc gia.
