Lượng kiều hối đạt kỷ lục 16 tỷ USD
Mặc dù kinh tế toàn cầu khó khăn, nhưng dòng kiều hối về Việt Nam vẫn duy trì vị trí trong nhóm 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới. Đáng chú ý, năm 2023, dòng tiền này tăng mạnh, đạt con số kỷ lục trong nhiều năm trở lại đây.
Báo cáo của Công ty Kiều hối Ngân hàng Sài Gòn Thương Tín (Sacombank-SBR) cho thấy, đến cuối năm 2023, lượng kiều hối qua Sacombank-SBR tăng gần 98% so với năm trước đó và là mức tăng cao nhất trong 5 năm trở lại đây.
Còn ông Nguyễn Mạnh Đông, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho biết, lượng kiều hối đổ về Việt Nam trong những ngày cuối năm 2023 tăng mạnh và tiếp tục tăng cao trong thời gian sát Tết Nguyên đán, khi kiều bào gửi tiền cho người thân ở Việt Nam chi tiêu trong dịp lễ lớn nhất trong năm.
Chia sẻ với báo giới, ông Đào Xuân Tuấn, Vụ trưởng Quản lý ngoại hối (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) ước tính, lượng kiều hối chảy về cả nước năm 2023 đạt khoảng 16 tỷ USD, tăng 32% so với năm trước. Trong đó, địa phương đón nhận lượng kiều hối nhiều nhất tiếp tục là TP. Hồ Chí Minh với gần 9,5 tỷ USD, tức chiếm gần 60% của cả nước.
Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, thông tin rằng lượng kiều hối chuyển về thành phố trong năm vừa qua đã đạt mức tăng trưởng rất cao, đạt 9,46 tỷ USD, tăng 43,3% so với năm 2022, đây là con số tăng cao nhất trong vòng 10 năm.
Nguyên nhân của sự tăng mạnh trong lượng kiều hối theo ông Nguyễn Đức Lệnh là do sau giai đoạn khó khăn của dịch Covid-19, nền kinh tế thế giới và Việt Nam đều phải đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là sự giảm nghiêm trọng về doanh thu trong nhiều ngành. Nhằm thúc đẩy hồi phục kinh tế, một số quốc gia đã bắt đầu giảm chặt các biện pháp xuất nhập cảnh và nới lỏng chính sách y tế. Điều này đã giúp lượng người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài tăng lên, là một phần giải thích cho sự tăng cao của kiều hối so với năm trước. Người Việt hải ngoại, mặc dù phải đối mặt với những khó khăn do suy thoái kinh tế, vẫn chú trọng đến việc hỗ trợ gia đình và thân nhân ở quê hương.
Ông Trần Kim Khoa, Chủ tịch Sacombank-SBR, bổ sung rằng trong năm 2023, tổng số lao động Việt Nam đi làm việc và học tập ở nước ngoài đã tăng thêm hơn 158.000 người, tăng hơn 11% so với năm 2022, đó cũng là một yếu tố quan trọng đóng góp vào việc tăng nguồn kiều hối chuyển về Việt Nam.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao - Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng cung cấp thông tin rằng hiện có khoảng 6 triệu người Việt đang sinh sống ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, với 80% đang ở các nước phát triển. Riêng tại TP. Hồ Chí Minh, có khoảng 2,9 triệu kiều bào đang sinh sống và làm việc tại các nước.
Theo ông Nguyễn Đức Lệnh, khu vực châu Á đã đóng góp hơn một nửa tổng lượng kiều hối chảy về TP. Hồ Chí Minh và ghi nhận mức tăng trưởng trên 140% so với năm 2022. Ông Lệnh lý giải rằng, "Châu Á là khu vực có sự ổn định về kinh tế, chính trị, và quan hệ kinh tế, hợp tác lao động ngày càng mở rộng. Do đó, đây sẽ là khu vực có tác động đến tăng trưởng kiều hối trong thời gian tới."
Bảo đảm quan hệ cung - cầu ngoại tệ
Chung nhận định, ông Trần Minh Khoa đánh giá vai trò ngày càng quan trọng của khu vực châu Á đối với kiều hối, gồm 3 thị trường lao động lớn nhất là Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan. Thống kê cho thấy, trong tổng số kiều hối chuyển về Việt Nam hàng năm, Mỹ đứng đầu với số lượng người Việt nhập cư và sinh sống nhiều nhất, tiếp theo là Anh, Australia, và Canada. Còn đối với xuất khẩu lao động, lượng kiều hối chủ yếu đến từ các thị trường xuất khẩu lao động chính như Nhật Bản, Hàn Quốc, và Đài Loan (Trung Quốc).
Trong 10 năm trở lại đây, lượng kiều hối trở thành điểm sáng của Việt Nam. Mặc dù chịu ảnh hưởng chung của nền kinh tế toàn cầu, dòng kiều hối về Việt Nam có năm cũng bị sụt giảm theo xu hướng chung của các nước, nhưng vẫn duy trì vị trí trong Top 10 quốc gia có lượng kiều hối lớn nhất thế giới và trong Top 3 quốc gia nhận kiều hối nhiều nhất khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
PGS. TS Đinh Trọng Thịnh đánh giá, lượng kiều hối đổ về Việt Nam tăng mạnh là tín hiệu rất đáng mừng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu gặp phải nhiều khó khăn, thách thức trong năm 2023, suy thoái kinh tế diễn ra ở nhiều quốc gia. Điều này cho thấy sự tin tưởng của kiều bào ta ở nước ngoài vào tình hình kinh tế vĩ mô ổn định và môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi trong nước, cùng với cơ chế chính sách của Chính phủ, của Ngân hàng Nhà nước về thu hút kiều hối. Ngoài ra, nhiều chính sách mới khuyến khích vốn vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh cũng là một trong những yếu tố nền tảng để thu hút nguồn lực vàng này đổ về Việt Nam.
Bên cạnh đó, trong nhiều năm qua, Chính phủ đã có các chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để kiều bào an tâm về quê đầu tư kinh doanh cũng như muốn chuyển tiền đầu tư hay hỗ trợ người thân. Đó là thủ tục liên quan đến kiều bào, kiều hối ngày càng thông thoáng; có những phản hồi, hỗ trợ kiều bào ở nước ngoài thông qua các cơ quan đại diện của Việt Nam ở các nước.
Để tăng cường thu hút “nguồn lực vàng” này, trong thời gian tới, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, Chính phủ và các cơ quan quản lý cần tiếp tục tạo ra một môi trường kinh tế vĩ mô ổn định, chính sách đầu tư ngày càng thông thoáng, cải cách thủ tục hành chính...
Đồng quan điểm, một chuyên gia kinh tế khuyến nghị, Việt Nam cần từng bước định hướng nâng cao chất lượng nguồn lao động, quán triệt tính kỷ luật cao cho người lao động làm việc ở nước ngoài. “Bên cạnh những việc đã và đang làm như ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối, chúng tôi nghĩ rằng Chính phủ cần từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý hỗ trợ cho hoạt động đầu tư, mở rộng sản xuất kinh doanh để thấy được hiệu quả từ việc chuyển nguồn ngoại tệ về nước góp phần mang lại nhiều lợi ích về mặt kinh tế và an sinh xã hội”, vị này lưu ý và đề xuất thêm, bên cạnh đó các ngân hàng cũng cần có những chính sách như hỗ trợ nguồn vốn cho người lao động, ưu đãi về biểu phí, tỷ giá, lãi suất tiết kiệm, ứng dụng công nghệ để đảm bảo giao dịch nhanh chóng, an toàn, bảo mật để tạo điều kiện thuận lợi cho kiều bào chuyển tiền về nước, góp phần hạn chế dòng tiền kiều hối qua các kênh không chính thống và khó kiểm soát.
“Kiều hối luôn được đánh giá là một trong những nguồn cung góp phần bảo đảm quan hệ cung - cầu ngoại tệ, đồng thời hỗ trợ hiệu quả cho chính sách tiền tệ, tỷ giá và thị trường ngoại hối”, vị chuyên gia khẳng định.