Ông Donald Trump đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024 và sẽ bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ hai trong thời gian tới đây. Bàn về tác động tới Việt Nam, chuyên gia của Avision Young cho biết Việt Nam là một trong những quốc gia hưởng lợi chính từ thương mại toàn cầu kể từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của Trump.
Cụ thể, giai đoạn 2017 - tháng 9/2024, tổng vốn FDI đăng ký và thực hiện vào Việt Nam tăng trung bình hằng năm lần lượt là 3,3% và 1,9%. Cùng kỳ, vốn FDI đăng ký từ Trung Quốc, Hong Kong, Singapore và Đài Loan vào Việt Nam cũng có xu hướng tăng.
Công nghiệp chế biến, chế tạo và bất động sản là những ngành được hưởng lợi từ sự dịch chuyển của dòng vốn FDI vào Việt Nam, phần nào tương ứng với xu hướng đa dạng hóa chuỗi cung ứng đã tăng tốc kể từ khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung bắt đầu vào năm 2018. Cũng trong giai đoạn này, xuất khẩu từ Việt Nam sang Mỹ và nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng lên đáng kể.
Trong khi đó, ở giai đoạn 2017 - tháng 6/2024, lượng giao dịch bất động sản tại Việt Nam đã tăng gần 20% so với giai đoạn trước khi Trump nhậm chức Tổng thống (2009 - 2016). Hầu hết giao dịch được ghi nhận ở phân khúc bất động sản công nghiệp, khách sạn và văn phòng.
Chuyên gia Avision Young dự báo dưới thời chính quyền Trump 4 năm tới, thương chiến sẽ khó đoán hơn. Tuyên bố áp thuế 60% cho hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và 10 - 20% với tất cả hàng nhập khẩu có thể châm ngòi các động thái trả đũa không chỉ từ Trung Quốc mà còn từ các đối tác thương mại khác của Mỹ, chẳng hạn như Liên minh châu Âu (EU).
Điều này phần nào có thể đẩy nhanh quá trình đa dạng hóa chuỗi cung ứng đang diễn ra, thúc đẩy các chiến lược đầu tư vào các nước thân cận về mặt ngoại giao và địa lý (friendshoring và nearshoring), cũng như gia tăng phân cực thương mại trên toàn cầu.
Việt Nam có thể hưởng lợi từ những xu hướng này, khi một số doanh nghiệp đã di dời hoặc mở rộng cơ sở sản xuất và hậu cần trong nước, và sẽ tiếp tục làm như vậy nhằm giảm thiểu rủi ro cũng như thâm nhập thị trường mới. Tuy nhiên, khó có thể dự đoán liệu chính quyền Trump có thực hiện tăng thuế dựa trên xuất xứ hàng hóa hay không.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump đã chia sẻ sẽ áp thuế 200% lên các loại xe nhập khẩu từ Mexico do có liên kết sản xuất với Trung Quốc. Việt Nam đã hưởng lợi từ chiến lược Trung Quốc+1 với sự tăng trưởng về nguồn vốn FDI, số lượng dự án FDI đăng ký mới, số lượng giao dịch bất động sản và sản lượng xuất khẩu sang Mỹ.
Trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã phàn nàn về thâm hụt thương mại giữa Mỹ và Việt Nam, đe dọa áp thuế lên sản phẩm từ Việt Nam trong bối cảnh thương chiến với Trung Quốc đang diễn ra.
Ông Trump cũng nhiều lần nói rằng sẽ áp thuế lên các sản phẩm nếu được sản xuất bởi các công ty do Trung Quốc sở hữu, bác bỏ quy tắc truyền thống về xác định nguồn gốc của hàng hóa. Điều khó đoán hiện nay là những tuyên bố này sẽ được hành động ở mức độ nào và sớm hay muộn.
"Theo ước tính mới đây của S&P Global, nhiều khả năng Việt Nam sẽ gia nhập top các thị trường mới nổi có cơ hội tăng trưởng cao trong thập kỷ tới (cùng với Malaysia, Thái Lan, Peru và Philippines). Vì vậy, tác động từ cuộc bầu cử Mỹ nên được xem xét trong ngắn hạn, đi cùng với cả cơ hội và thách thức. Điều quan trọng là làm thế nào để Việt Nam thích ứng với những thay đổi của kinh tế thế giới để đạt lợi ích lâu dài.
Việt Nam đã làm rất tốt trong quá khứ, khéo léo tận dụng các Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương để đa dạng hóa giao thương, phát triển thị trường bất động sản nhờ dòng vốn đầu tư mới. Và chúng tôi hy vọng kịch bản này sẽ lặp lại", ông David Jackson, Tổng Giám đốc Avison Young Việt Nam đánh giá.
Trong báo cáo mới đây, nhóm phân tích của Chứng khoán Vietcap cũng đánh giá những rủi ro từ cuộc bầu cử Mỹ lên ngành bất động sản công nghiệp Việt Nam.
Theo đó, việc thuế quan dự kiến tăng trong nhiệm kỳ của Trump sẽ gây tác động tiêu cực đến thương mại quốc tế. Tuy nhiên, nếu Mỹ tăng thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của Trung Quốc ở mức cao hơn so với các quốc gia khác, thì sự chuyển dịch sản xuất từ Trung Quốc sang Việt Nam có thể sẽ được đẩy nhanh, từ đó giúp Việt Nam giành được thị phần lớn hơn dù quy mô thị trường bị thu hẹp.
Tuy nhiên, đối với nhóm bất động sản dân cư, Vietcap nhận định, trong kịch bản rủi ro chính sách của Mỹ (với thuế thương mại và lạm phát cao hơn), lãi suất trong nước và lãi suất vay mua nhà có thể sẽ cao hơn đáng kể so với kỳ vọng, dẫn đến tốc độ phục hồi chậm hơn dự kiến đối với ngành bất động sản vào năm 2025.
Mức tăng đáng kể của lãi suất vay mua nhà có thể sẽ làm giảm đi niềm tin của người mua nhà và gây ra thách thức huy động vốn cho các chủ đầu tư trong nước (như đã nhìn thấy qua mức tăng 2% của lãi suất tái cấp vốn tại Việt Nam trong giai đoạn tháng 9 - 10/2022).
Ngoài ra, rủi ro về thuế quan cao hơn cũng sẽ khiến tốc độ tăng trưởng chậm lại và có thể sẽ làm giảm thu nhập ở nhiều ngành nghề, từ đó ảnh hưởng đến quyết định mua nhà. Theo nhóm phân tích, kịch bản này cũng có thể làm tăng chi phí huy động vốn cho các công ty có kế hoạch huy động vốn quốc tế.
