Ngày 14/6/2024, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) sẽ tổ chức một buổi họp hẹp với ổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) và 5 công ty chứng khoán đầu ngành, bao gồm: SSI, HSC, VCBS, BSC và Vietcap.
Được biết, nội dung cuộc họp liên quan đến về việc tháo gỡ các vướng mắc cho nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia thị trường chứng khoán Việt Nam, nhằm hướng tới mục tiêu nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp theo tiêu chuẩn của FTSE Russell. Cụ thể hơn, cơ quan quản lý và các công ty chứng khoán sẽ có những chia sẻ và trao đổi về vấn đề kỹ thuật.
Đây được xem là động thái mới của UBCKNN trong việc đẩy nhanh tiến trình nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Toàn cảnh buổi làm việc của UBCKNN và đoàn công tác của FTSE Russell và Morgan Stanley hồi tháng 4 vừa qua
Cần biết, thị trường Việt Nam đã được đưa vào danh sách chờ nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp của FTSE Russell từ năm 2018 nhưng đến kỳ đánh giá tháng 3/2024, tổ chức này vẫn giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi. Tại báo cáo xếp hạng thị trường, FTSE Russell tiếp tục duy trì các đánh giá về tiêu chí “chu kỳ thanh toán (DvP)”, quá trình đăng ký tài khoản mới, và việc tạo điều kiện cho hoạt động giao dịch giữa các nhà đầu tư nước ngoài ở các cổ phiếu đã cạn room hoặc sắp cạn room nước ngoài.
Điểm khác biệt là lần này, FTSE Russell đã nhắc tới cam kết Thủ tướng Phạm Minh Chính để thể hiện cho quyết tâm nâng hạng của Việt Nam. Cụ thể, vào ngày 28/02/2024, Thủ tướng đã cam kết sẽ loại bỏ các rào cản để Việt Nam được nâng hạng trước năm 2025 bằng cách sửa đổi các quy định pháp luật liên quan và xóa bỏ các rào cản cho các nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận thị trường, trong đó có việc đánh giá lại cơ chế room ngoại hiện tại và đơn giản hóa quy trình mở tài khoản của nhà đầu tư nước ngoài.
“Một nhóm công tác đang phối hợp cùng với UBCKN để đánh giá một đề xuất về mô hình thanh toán mới”, FTSE Russell cho biết trong báo cáo, đồng thời khuyến khích các cuộc gặp gỡ giữa các tổ chức Việt Nam và cộng đồng quốc tế để hiểu rõ hơn về những khó khăn khi tiếp cận thị trường chứng khoán Việt Nam.
FTSE Russell cũng nói thêm, để đạt được mục tiêu nâng hạng vào năm 2025, Việt Nam phải sớm xác nhận và phổ biến rộng rãi về mô hình thanh toán mới, bao gồm hoàn thiện các vai trò và trách nhiệm cần thiết trong mô hình thanh toán. Cùng với đó là đưa ra lộ trình, với các cột mốc quan trọng cụ thể.
Theo đánh giá của FTSE Russell, các biện pháp cải tổ thị trường của Việt Nam hiện đang tiến độ chậm hơn so với kỳ vọng, một phần bởi đại dịch COVID-19. Ngoài ra, yêu cầu buộc nhà đầu tư nước ngoài ký quỹ 100% trước khi giao dịch cũng bị đánh giá là như trở ngại quan trọng với việc nâng hạng.
Ngay sau đó, vào tháng 4, UBCKNN đã liên tục có các buổi làm việc với Ngân hàng Thế giới (World Bank), Hiệp hội Thị trường tài chính và chứng khoán châu Á (ASIFMA), các đoàn công tác của FTSE Russell và Morgan Stanley về các nội dung trong dự thảo thông tư sửa đổi bổ sung một số điều quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán nhằm tháo gỡ một số vướng mắc liên quan đến các tiêu chí để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Bên cạnh vấn đề pre-funding, TTCK Việt Nam cũng tồn tại hàng loạt vấn đề cần xử lý, mà nếu chỉ dự vào nỗ lực của ngành chứng khoán, mục tiêu nâng hạng sẽ khó hoàn thành đúng hẹn. Trong đó, vấn đề công bố thông tin bằng tiếng Anh để nâng cao khả năng tiếp cận thông tin của nhà đầu tư nước ngoài cũng là một điểm còn hạn chế và cần phải cải thiện.
