Siết chặt thị trường dịp cuối năm: Chống buôn lậu, hàng giả ở nhiều địa phương

Khi nhu cầu mua sắm tăng vọt dịp cuối năm, thị trường tại Hà Nội, Cần Thơ và Phú Thọ liên tục ghi nhận vi phạm gia tăng với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Từ buôn lậu, hàng giả đến gian lận thương mại trên sàn online, các địa phương buộc phải kích hoạt cao điểm kiểm tra, siết chặt kiểm soát để bảo vệ người tiêu dùng và giữ ổn định thị trường trước Tết.

Thị trường cuối năm đối mặt nhiều thách thức

Tại thủ đô Hà Nội, Ban Chỉ đạo 389 và lực lượng Quản lý thị trường triển khai quyết liệt cao điểm kiểm soát thị trường cuối năm. Chỉ trong thời gian ngắn, lực lượng chức năng đã xử lý hơn 4.263 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách 90,57 tỷ đồng, vượt kế hoạch đề ra.

Tuy nhiên, hàng giả, hàng nhái ngày càng tinh vi: từ giày dép, túi xách đến thực phẩm chức năng đều được đóng gói, dán tem gần như giống hệt sản phẩm thật. Nhiều đối tượng chuyển mạnh sang bán hàng qua Facebook, TikTok, các sàn TMĐT, khiến việc phát hiện trở nên khó khăn. Việc thiếu kho bảo quản tang vật, giám định chưa đồng bộ càng làm áp lực quản lý thêm nặng nề.

Tại Cần Thơ, từ nay đến cuối năm, thành phố triển khai kiểm tra 29 tổ chức, cá nhân kinh doanh các mặt hàng trọng điểm như thuốc lá, rượu, bia, điện tử, quần áo, đồ tiêu dùng. Trong 9 tháng đầu năm, lực lượng chức năng đã xử lý 622 vụ vi phạm, cho thấy tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp ngay cả khi chưa bước vào cao điểm Tết.

Các mặt hàng dễ bị làm giả, nhập lậu được kiểm soát chặt do nhu cầu tăng mạnh dịp cuối năm. Đồng thời, Cần Thơ chú trọng giám sát kinh doanh qua mạng – lĩnh vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ vi phạm hơn kinh doanh truyền thống.

Tại Phú Thọ, Ban Chỉ đạo 389 tỉnh đã phát động đợt kiểm tra kéo dài đến hết quý I/2026, tập trung xử lý giấy phép kinh doanh, hóa đơn chứng từ, nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, đo lường, chất lượng và hành vi găm hàng, đầu cơ tăng giá.

Điểm mới là tỉnh siết chặt kiểm tra sàn TMĐT và mạng xã hội, nơi xuất hiện nhiều hành vi bán hàng giả, hàng kém chất lượng. Kiểm tra được tiến hành đồng bộ tại siêu thị, chợ, kho chứa hàng và điểm trung chuyển, đồng thời gắn trách nhiệm trực tiếp cho lãnh đạo sở, ngành nếu để xảy ra vi phạm.

Lực lượng quản lý thị trường kiểm tra các cửa hàng kinh doanh bánh kẹo.

Liên ngành và công nghệ: Chìa khóa kiểm soát thị trường cuối năm

Hà Nội, Cần Thơ và Phú Thọ đều triển khai các đoàn kiểm tra liên ngành gồm Quản lý thị trường, Công an, Hải quan và cơ quan chuyên môn khác. Quy trình kiểm tra công khai, minh bạch, nhằm đảm bảo không để vi phạm kéo dài hoặc tái diễn. Hà Nội yêu cầu kiểm tra “từ sớm, từ xa”, ưu tiên kho bãi, trung tâm phân phối, sàn TMĐT và mạng xã hội – những nơi dễ phát sinh vi phạm. Tuy nhiên, kiểm tra truyền thống chỉ thực sự hiệu quả khi được hỗ trợ bởi công nghệ giám sát thông minh.

Một số địa phương xây dựng cơ sở dữ liệu hàng hóa, áp dụng công nghệ thông tin để dự báo hành vi vi phạm. Mã QR, mã vạch truy xuất nguồn gốc được khuyến khích áp dụng cho nhóm hàng tươi sống, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thời trang… Người tiêu dùng được hướng dẫn quét mã để kiểm tra xuất xứ, giảm rủi ro mua phải hàng giả.

Hà Nội kiến nghị bổ sung tiêu chuẩn kỹ thuật, quy chuẩn truy xuất nguồn gốc và hệ thống giám định sản phẩm. Phú Thọ áp dụng cơ chế ràng buộc trách nhiệm lãnh đạo: nếu xảy ra điểm nóng vi phạm, cán bộ phụ trách sẽ bị kiểm điểm. Cách làm này vừa tăng tính răn đe, vừa nâng cao kỷ luật – kỷ cương trong quản lý thị trường.

Người dân được khuyến khích tố giác hành vi bán hàng giả, kém chất lượng, đồng thời chủ động sử dụng các công cụ truy xuất để bảo vệ mình. Nâng cao nhận thức cộng đồng là “lá chắn mềm” nhưng hiệu quả, góp phần giảm đầu ra cho hàng giả và bảo vệ doanh nghiệp chân chính.

Từ Hà Nội đến Cần Thơ, từ đồng bằng đến trung du Phú Thọ, thị trường cuối năm 2025 nổi bật với nhiều vi phạm tinh vi, từ buôn lậu đến gian lận thương mại trên sàn online. Tuy nhiên, với chiến lược kiểm tra liên ngành, ứng dụng công nghệ, hoàn thiện pháp luật và phát huy vai trò người dân, các địa phương đang từng bước lập lại kỷ cương thị trường, bảo vệ doanh nghiệp chân chính và người tiêu dùng, hướng đến một mùa Tết an toàn, minh bạch.