Theo thông tin phản ánh của người dân về tình trạng khai thác, vận chuyển khoáng sản từ các điểm mỏ thuộc Công ty TNHH Một Thành Viên Apatit Việt Nam (Công ty Apatit Việt Nam) nằm trên địa bàn 2 xã (Tả Phời, Cam Đường) thuộc TP. Lào Cai, tỉnh Lào Cai đang gây ô nhiễm môi trường, mất an toàn cho người tham gia giao thông, cũng như hạ tầng giao thông nơi đây xuống cấp… Chính vì vấn đề này, việc đi lại của người dân gặp nhiều khó khăn, cuộc sống của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Trước những phản ánh của người dân, Phóng viên Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường đã trực tiếp xuống địa bàn 2 xã Tả Phời và xã Cam Đường để ghi nhận thực tế.
Chạy dọc tuyến đường chính nối giữa 2 xã, chúng tôi không khó bắt gặp những hình ảnh người điều khiển xe máy bằng một tay, tay còn lại che miệng, nheo mắt sau những lớp bụi mù mịt từ những chiếc xe vận chuyển khoáng sản tạo ra.
Theo quan sát, sau khi các xe vận chuyển khoáng sản "ăn no" hàng từ điểm ga mỏ Cóc, những chiếc xe tải chở hàng ùn ùn nối đuôi nhau tiến về nhà máy tuyển quặng nằm trên địa phận xã Cam Đường để trả háng, sau đó lại tiếp tục quay trở lại điểm mỏ để chở quặng như một quy trình đã được hoạch định, kéo theo đó là những cơn lốc bụi mù mịt khiến người dân 2 bên đường lãnh chịu hậu quả.
Mặc dù lưu thông qua khu dân cư đông đúc, những chiếc xe vận chuyển vẫn vô tư phóng nhanh, khi gặp chướng ngại vật, những "hung thần xa lộ" đột ngột phanh gấp, tránh nhau dạt vào 2 bên đường khiến người tham gia giao thông phanh dúi dụi cũng không biết phải tránh né vào đâu… Những khung cảnh trên khiến chúng tôi không khỏi bất an trước hiện trạng tiềm ẩn nhiều nguy hiểm này.
Bức xúc khi phải hứng chịu ảnh hưởng từ những xe tải vận chuyển khoáng sản qua cửa nhà, chị Yên (một người dân sinh sống tại thôn Đoàn Kết xã Tả Phời, Lào Cai) nói: “Xe chạy suốt ngày, chỉ có người dân là khổ. Khi thời tiết nắng thì chúng tôi đều phải đóng cửa hết, không làm ăn, buôn bán gì được. Nhiều khi còn không thở được, bụi bay như sương mù, nếu mà cứ vận chuyển như thế này khả năng chúng tôi chết vì bụi mất”.
Còn bà Nguyễn Thị Tịch (người dân sinh sống trên địa bàn xã Tả Phời) cho hay: “Tuyến đường này mới được nhà nước làm lại cho bà con nơi đây thuận tiện cho việc đi lại, nhưng cũng đã có tình trạng sụt lún, xuất hiện nhưng vết nứt do các xe vận chuyển gây ra”.
Chia sẻ thêm với Phóng viên, bà Tịch cho biết: Người dân đã nhiều lần báo cáo lên chính quyền địa phương những cũng không được xử lý ổn thỏa. Thời gian gần đây, do bà con phản ánh nhiều, phía Công ty cũng cho tưới nước những không lại được, tưới nước xong một lúc đâu lại vào đấy. Thậm chí còn nguy hiểm hơn khi những chiếc xe vận chuyển làm rơi vãi đất đá ra đường rồi tưới nước lên, bùn và nước quện vào nhau khiến cả tuyến đường nhầy nhụa, trơn trượt đây cũng là nguyên nhân xảy ra những vụ tai nạn giao thông.
Đáng lo ngại hơn, những khung giờ cao điểm hay giờ con em đi học, tan học làm chúng tôi cũng lo ngay ngáy khi những đoạn xe vận chuyển khoáng sản đi qua nơi đây.
Sau khi ghi nhận thông tin từ phía người dân, Phóng viên Tạp chí Kinh tế Môi trường đã liên hệ với ông Trần Văn Hưng - Chủ tịch UBND xã Tả Phời đề tìm hiểu thêm thông tin vụ việc.
Trao đổi với phóng viên, ông Hưng cho biết: “Về vấn đề này, UBND tỉnh Lào Cai; UBND TP. Lào Cai; Công an TP.Lào Cai cũng đã làm việc với các doanh nghiệp và đã có nhiều hướng giải quyết. Tuyến đường trên đã được cắm biển hạn chế tốc độ, biển hạn chế tải trọng, các doanh nghiệp cũng đã thực hiện theo đúng luật, đảm bảo an toàn giao thông… Ngoài ra, UBND xã Tả Phời cũng đã yêu cầu các Công ty hoạt động trên địa bàn tưới nước thường xuyên, chạy đúng tốc độ, đảm bảo tải trọng cho phép”.
Khi được hỏi về tuyến đường tồn tại những vấn đề bùn lầy, đất đá rơi vãi gây mất an toàn giao thông, vị lãnh đạo xã Tả Phời cũng cho biết thêm: “Phía Công ty cũng có tổ chức phun, rửa đường nhưng chỉ được ít hôm rồi đâu lại vào đấy”.
Liên quan đến vụ việc trên, Phóng viên Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường cũng đã liên hệ với Trung tá Nguyễn Khánh Duy, Đội trưởng Đội Cảnh sát giao thông, Công an TP. Lào Cai để tìm hiểu thêm thông tin về công tác quản lý, xử lý các vi phạm trên địa bàn.
Chia sẻ với phóng viên, Trung tá Duy khẳng định: “Không còn tình trạng xe quá khổ, quá tải hoạt động trên địa bàn xã Tả Phời, xã Cam Đường. Tất cả các nhà máy cân đầu ra đầu vào nghiêm ngặt, xe nào quá 1 tấn sẽ bị chính Công ty đó phạt 2 triệu đồng/ xe”.
Chia sẻ thêm với phóng viên: “Theo lịch trình được phân công, tổ công tác đội CSGT TP. Lào Cai thường xuyền tuần tra kiểm soát trong tuyến đường này, thậm chí còn hóa trang để cân tải đột xuất những trường hợp vi phạm, nếu phát hiện vi phạm, chúng tôi sẽ xử lý theo đúng quy định pháp luật”.
Liên quan đến vấn đề trên, Phóng viên cũng nhận được phản ảnh cũng như ghi nhận thực tế về tình trạng xe vận chuyển khoảng sản trên địa bàn xã Cam Đường có dấu hiệu quá khổ quá tải, quá trình vận chuyển không che đậy bạt khiến đất đá rơi dọc đường ảnh hưởng nghiêm trọng đến những người tham gia giao thông.
Cụ thể, các xe vận chuyển từ ga 2, thôn Công Trường 5 (Cam Đường) di chuyển ra mặt đường Quốc lộ, sau đó băng qua đường tiến về nhà máy tuyển quặng Bắc Nhạc Sơn.
Qua vụ việc trên, người dân 2 xã (Cam Đường và Tả Phời) mong muốn cơ quan chức năng tỉnh Lào Cai sớm vào cuộc kiểm tra, xử lý dứt điểm những trường hợp vi phạm, có hướng khắc phục tình trạng trên để người dân nơi đây có cuộc sống, công việc ổn định hơn.
Ô nhiễm không khí có tác hại đối với con người
Hậu quả của ô nhiễm môi trường không khí đối với con người là rất nghiêm trọng, ô nhiễm môi trường không khí chính là tác nhân chính khiến cho tỷ lệ người mắc bệnh về hô hấp, ung thư…. ngày càng tăng.
Theo WHO, ô nhiễm môi trường không khí gây ra 7 triệu ca tử vong mỗi năm, trong đó Châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 4 triệu ca. Chúng không những cướp đi sinh mạng của hàng triệu người mà còn gây thiệt hại kinh tế gần 5 nghìn tỷ USD mỗi năm.
Chúng còn khiến tuổi thọ trung bình của mỗi người giảm đi 2 năm, và là nguyên nhân gây tử vong cao thứ 4 trên thế giới sau: Tăng huyết áp, sử dụng thuốc lá và chế độ ăn uống không lành mạnh.
Theo đó ô nhiễm bụi mịn PM 2.5 chính là thủ phạm gây ra nhiều ca tử vong nhất.Vì chúng có kích thước rất nhỏ, nên dễ đi vào các nang trong phổi gây nên các bệnh về hô hấp.
Bụi mịn (PM 2.5) kết hợp với CO, SO2, NO2 có trong không khí gây kích ứng niêm mạc, cản trở Hemoglobin kết hợp oxy khiến tế bào thiếu Oxy. Dẫn đến suy giảm chức năng phổi và làm nặng thêm tình trạng bệnh hen và bệnh tim.
Cũng theo WHO, ô nhiễm môi trường không khí là một trong nhiều thủ phạm gây nên các bệnh tim mạch, đột quỵ não lên tới 25%.
Ngoài ra ô nhiễm môi trường không khí còn làm trầm trọng hơn các bệnh hen suyễn, ung thư phổi. Chúng còn tác động lên hệ thần kinh trung ương, làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, Parkinson, tự kỷ hay dễ cáu gắt.
TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam chia sẻ: Các yếu tố từ nguồn giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, làng nghề và các hoạt động dân sinh không phát tán được mà đọng lại ở khu vực gần mặt đất, gây ô nhiễm nghiêm trọng… cũng chính là nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm không khí.
Tình trạng ô nhiễm bụi mịn trong thành phố cao hơn vùng ngoại ô phần lớn là do lượng phương tiện đi lại lớn hơn rất nhiều. Thành phố càng phát triển, công trình xây dựng, các khu công nghiệp, nhà máy càng mọc lên không ngừng. Các loại vật liệu như xi măng, đất, cát, phế liệu, khí thải… đặc biệt ý thức bảo vệ môi trường của nhiều người dân vẫn chưa tốt, đều góp phần không nhỏ làm tăng tỷ lệ bụi mịn, gây ô nhiễm.
