Trên khắp nước Mỹ, châu Á và châu Âu, các tập đoàn lớn như Apple, Ford, Porsche và Sony đã rút hoặc cắt giảm dự báo lợi nhuận. Đa số đều cho rằng sự bất ổn và thiếu nhất quán trong chính sách thương mại của chính quyền Tổng thống Trump khiến việc dự báo chi phí trở nên bất khả thi.
Tổng thống Mỹ Donald Trump cầm tài liệu "Rào cản thương mại nước ngoài" khi ông phát biểu về thuế quan tại Vườn Hồng ở Nhà Trắng ở Washington, DC, Mỹ, ngày 2/4/2025. (Ảnh: REUTERS/Carlos Barria)
Reuters đã rà soát hàng loạt tuyên bố của các công ty, hồ sơ nộp theo quy định, biên bản họp và các cuộc họp báo để lần đầu tiên phác họa một bức tranh toàn cảnh về chi phí thuế quan mà doanh nghiệp toàn cầu đang gánh chịu.
Tổn thất thực tế có thể cao gấp nhiều lần
Con số 34 tỷ USD mà Reuters đưa ra được tổng hợp từ 32 công ty thuộc chỉ số S&P 500, 3 công ty thuộc chỉ số STOXX 600 của châu Âu và 21 công ty trong chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản. Tuy nhiên, các nhà kinh tế nhận định con số thực tế mà doanh nghiệp phải chi trả có thể cao gấp nhiều lần so với những gì đã được tiết lộ.
“Bạn có thể nhân đôi hoặc nhân ba con số này mà vẫn đúng. Quy mô tổn thất chắc chắn lớn hơn nhiều so với nhận thức chung” Giáo sư Jeffrey Sonnenfeld tại Trường Quản lý Yale nhận định.
Ông cũng cảnh báo tác động lan tỏa có thể nghiêm trọng hơn, bao gồm việc người tiêu dùng và doanh nghiệp cắt giảm chi tiêu cũng như lạm phát được dự báo sẽ gia tăng.
Dù căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc gần đây tạm lắng dịu, và Tổng thống Trump đã rút lại một số đe dọa thuế quan đối với châu Âu, nhưng tương lai của các thỏa thuận thương mại vẫn rất mơ hồ.
Mới đây, một tòa án thương mại Mỹ đã ra phán quyết chặn việc triển khai thuế quan trong “Ngày giải phóng” của Tổng thống Trump. Trong bối cảnh bất ổn như vậy, các chiến lược gia nhận định doanh nghiệp sẽ tìm cách củng cố chuỗi cung ứng, đẩy mạnh sản xuất tại khu vực gần thị trường tiêu thụ (near-shoring) và ưu tiên mở rộng sang các thị trường mới và tất cả đều kéo theo chi phí tăng cao.
Tổng thống Trump từng khẳng định thuế quan sẽ giúp giảm thâm hụt thương mại và khuyến khích các công ty chuyển hoạt động sản xuất về Mỹ, qua đó tạo thêm việc làm trong nước. Ông cũng cho rằng biện pháp này sẽ buộc các quốc gia như Mexico phải kiểm soát tốt hơn dòng người nhập cư trái phép và ma túy vào Mỹ.
Bản thân các doanh nghiệp cũng thừa nhận họ không thể ước tính chi phí cuối cùng. Khi mùa báo cáo kết quả kinh doanh quý kết thúc, Reuters ghi nhận ít nhất 42 công ty đã cắt giảm dự báo lợi nhuận và 16 công ty khác rút lại hoặc tạm đình chỉ kế hoạch kinh doanh.
Chẳng hạn, Walmart từ chối đưa ra dự báo lợi nhuận quý và tuyên bố sẽ tăng giá bán, dẫn đến việc Tổng thống Trump chỉ trích. Volvo Cars, một trong những nhà sản xuất ô tô châu Âu chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ thuế quan của Mỹ, đã rút lại dự báo lợi nhuận trong hai năm tới. United Airlines thậm chí đưa ra hai kịch bản khác nhau do không thể dự đoán môi trường vĩ mô.
Walmart từ chối đưa ra dự báo lợi nhuận quý và tuyên bố sẽ tăng giá bán (Ảnh: Eduardo Munoz Alvarez/Associated Press)
“Các tập đoàn không có nhiều khả năng nhìn thấy tương lai rõ ràng,” ông Rich Bernstein – Giám đốc điều hành của Richard Bernstein Advisors tại New York – nhận định.
Theo dữ liệu của LSEG, lợi nhuận ròng trung bình của các công ty trong S&P 500 được dự báo sẽ chỉ tăng 5,1% mỗi quý từ tháng 4 đến tháng 12. Con số này thấp hơn nhiều so với mức tăng trưởng 11,7% của cùng kỳ năm trước.
Các ngành chịu ảnh hưởng nặng nề nhất
Các ngành như sản xuất ô tô, hàng không và nhập khẩu hàng tiêu dùng là những lĩnh vực chịu thiệt hại nặng nề nhất. Thuế quan áp lên nguyên liệu thô như nhôm và linh kiện điện tử làm gia tăng chi phí, trong khi việc lắp ráp xe trở nên đắt đỏ hơn do chuỗi cung ứng trải dài khắp thế giới. Nếu chuyển sản xuất về Mỹ, chi phí lao động cũng sẽ tăng cao đáng kể.
Nhà sản xuất giấy vệ sinh Kleenex – Kimberly Clark – đã cắt giảm dự báo lợi nhuận năm và cho biết sẽ phải gánh khoảng 300 triệu USD chi phí trong năm nay do thuế quan khiến chi phí chuỗi cung ứng leo thang. Ít ngày sau, công ty này thông báo sẽ đầu tư 2 tỷ USD trong 5 năm tới để mở rộng năng lực sản xuất tại Mỹ – một con số không được đưa vào thống kê của Reuters.
Một số công ty khác như Apple và hãng dược Eli Lilly cũng đã công bố các khoản đầu tư mới tại Mỹ trong năm nay.
Tập đoàn đồ uống Diageo (chủ sở hữu các thương hiệu nổi tiếng như rượu whisky Johnnie Walker và tequila Don Julio) cho biết sẽ cắt giảm 500 triệu USD chi phí và thanh lý nhiều tài sản đến năm 2028, do thuế nhập khẩu 10% từ các thị trường như Anh và Liên minh châu Âu dự kiến gây thiệt hại khoảng 150 triệu USD mỗi năm cho lợi nhuận hoạt động.
“Thuế quan có thể khiến chi phí cho một buổi tối đi chơi, hay thậm chí là một buổi tối ấm cúng tại nhà, tăng đáng kể,” nhà phân tích Zak Stambor của eMarketer nhận định.
