Mới đây, Bộ Tài chính đã có tờ trình Chính phủ đề nghị xây dựng dự án Luật thuế thu nhập cá nhân (thay thế). Trong đó, nội dung được nhà đầu tư đặc biệt quan tâm là việc rà soát sửa đổi, bổ sung quy định về thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân.
Cụ thể, Bộ Tài chính ghi nhận ý kiến cho rằng, việc thu thuế 0,1% trên giá bán từng lần giao dịch, dù lãi hay lỗ là chưa phù hợp và cần xác định phương pháp thu thuế trên thu nhập của cá nhân, nếu có lãi mới nộp thuế.
Theo quy định hiện hành, thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng chứng khoán được xác định theo tỷ lệ 0,1% trên giá bán từng lần. Chẳng hạn, nếu bán chứng khoán được 100 triệu đồng, nhà đầu tư sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân 100.000 đồng, bất kể lỗ hay lãi.
Bộ Tài chính cho rằng quy định này đảm bảo sự đơn giản, minh bạch của chính sách, giảm chi phí tuân thủ cho cả cơ quan thuế và người nộp thuế.
Trước đây, cơ quan thuế từng áp dụng hai phương pháp tính 20% trên thu nhập năm (giá bán trừ giá mua và các chi phí liên quan). Trong trường hợp không xác định được giá vốn, các chi phí liên quan và có chứng từ chứng minh, nhà đầu tư mới nộp thuế 0,1% trên giá bán từng lần. Còn với những cá nhân áp dụng kỳ tính thuế theo năm, mỗi lần chuyển nhượng, họ vẫn tạm nộp thuế thu nhập cá nhân 0,1% trên giá bán chứng khoán từng lần, cuối năm quyết toán sẽ được trừ số thuế đã tạm nộp trong năm.
Còn hiện nay, quy định yêu cầu nhà đầu tư phải đóng thuế ngay sau mỗi giao dịch, kể cả khi thua lỗ. Các giao dịch bán chứng khoán không được gộp chung số tiền đã nộp để quyết toán thuế thu nhập cuối năm vào cuối năm (còn gọi là hoàn thuế nếu thu nhập trong năm dưới ngưỡng quy định mà số tiền thuế đã nộp lại nhiều hơn). Điều này tương đương với việc nhà đầu tư càng giao dịch chứng khoán nhiều, Nhà nước càng thu được nhiều thuế.
Bộ Tài chính đánh giá, thời gian qua, chính sách thuế thu nhập cá nhân đã phát huy vai trò là công cụ quan trọng trong việc thực hiện chính sách điều tiết, phân phối lại thu nhập, từng bước thu hẹp khoảng cách chênh lệch về thu nhập giữa các cá nhân trong xã hội. Tuy nhiên, cơ quan này cũng thừa nhận, cần cải cách và xây dựng hệ thống thuế đồng bộ, khắc phục những bất cập hiện tại.
“Từ thực tiễn thực hiện thời gian qua, cũng như xu hướng, kinh nghiệm của các nước thời gian gần đây, cần thiết nghiên cứu để quy định rõ thu nhập chịu thuế, tỷ lệ thu thuế (trên doanh thu chuyển nhượng từng lần) đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn. Việc điều chỉnh theo hướng này cũng sẽ đảm bảo tính thống nhất, tương thích với nội dung sửa đổi, bổ sung phương pháp thu thuế theo tỷ lệ % thuế thu nhập doanh nghiệp trên doanh thu đối với hoạt động chuyển nhượng vốn của tổ chức nước ngoài”, Bộ Tài chính cho hay.
