Tiến sĩ Laura J Martin hiện đang làm việc tại Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ. Bà là một chuyên gia đa khoa về: Sinh học, Dinh dưỡng, Y học nhiệt đới, Y tế công cộng và Ung thư.
Bà cho biết, Varicella zoster virus (VZV) được xác định là nguyên nhân chính gây nên bệnh thủy đậu. Sau khi tiếp xúc với nguồn gây bệnh, thời gian ủ bệnh trung bình từ 2 - 3 tuần, phổ biến là từ 14 - 16 ngày. Đặc tính là các đợt phát ban liên tiếp kèm theo những đặc điểm như nổi sẩn, ngứa rát, mụn mủ, mụn nước có kích thước đường kính từ 1 - 3mm, chứa nhiều dịch trong.
Bệnh thủy đậu thường đi kèm triệu chứng toàn thân như nhức đầu, sổ mũi, sốt, phát ban và bệnh dễ lây lan, bùng phát thành dịch. Một điều đáng lo ngại nữa là bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nhưng lại thường bị xem nhẹ, chậm trễ trong chữa trị hoặc tự xử lý tại nhà. Từ đó có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.
Bệnh thủy đậu có thể gây tử vong khi chữa trị không kịp thời. Ảnh minh họaSau đây là 5 biến chứng của bệnh thủy đậu được Tiến sĩ Laura liệt kê, nhắc nhở chúng ta cần chú ý:
1. Biến chứng nhiễm khuẩn
Nhiễm trùng do vi khuẩn Staphylococcus aureus hoặc Streptococcus pyogenes gây ra là biến chứng phổ biến nhất của bệnh thủy đậu. Dẫn đến nhiễm trùng da như chốc lở, mụn nhọt, viêm mô tế bào và viêm quầng, cũng như viêm hạch.
Đặc biệt, vi khuẩn có thể lây lan vào máu và dẫn đến tình trạng nhiễm trùng huyết. Người bệnh thủy đậu cũng có thể bị bội nhiễm vi trùng gây: viêm tai, viêm thanh quản, viêm khớp, viêm tủy xương, viêm màng não… cực kỳ nguy hiểm.
2. Biến chứng hô hấp
Bệnh thủy đậu có thể gây ra biến chứng viêm phổi. Biểu hiện của viêm phổi do thủy đậu là ho nhiều, khó thở, tức ngực, ho ra máu xảy ra vào ngày thứ 3 - 5 sau khi bệnh khởi phát, thường gặp ở người trưởng thành. Cần lưu ý đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh cảnh nặng dẫn đến tử vong ở bệnh nhân thủy đậu.
Những người dễ bị viêm phổi hoặc tình trạng viêm phổi tiến triển nhanh hơn, nặng hơn khi mắc thủy đậu bao gồm:
- Bệnh nhân thủy đậu ở độ tuổi trưởng thành và lớn tuổi.
- Phát ban nhiều, mức độ tổn thương lớn.
- Suy giảm hệ thống miễn dịch.
- Mang thai (đặc biệt là 3 tháng đầu thai kỳ)
- Hút thuốc lá.
- Mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
3. Biến chứng thần kinh
Ngoài nhức đầu, chứng mất điều hòa tiểu não cấp tính là một trong những rối loạn thần kinh nghiêm trọng liên quan đến bệnh thủy đậu. Các triệu chứng bao gồm: cảm giác khó chịu ngày càng nặng, sốt cao, đi lại khó khăn và suy giảm khả năng nói có thể kéo dài vài ngày đến nhiều tuần. May mắn là các triệu chứng này thường có thể tự hết.
Các biến chứng thần kinh tiềm ẩn khác là viêm màng não do Varicella gây ra. Đây là bệnh nhiễm trùng khiến các màng bao quanh và bảo vệ các cấu trúc trong hệ thần kinh bị sưng và viêm. Triệu chứng khi bị viêm màng não gồm: rung giật nhãn cầu, đau đầu, cứng cổ, mê sảng, co giật, hôn mê, rối loạn tri giác và nhạy cảm với ánh sáng.
Những người có nguy cơ bị viêm màng não cao nhất khi mắc thủy đậu là những người bị suy giảm miễn dịch, có bệnh lý nền, mắc HIV…
4. Biến chứng gan, thận
Một biến chứng phổ biến của bệnh thủy đậu là viêm gan. Thường là tình trạng tạm thời, không gây ra triệu chứng và có xu hướng thuyên giảm mà không cần điều trị. Tuy nhiên, cũng có một vài trường hợp viêm gan nặng, viêm gan cấp tính nguy hiểm tính mạng. Thường ở những người có bệnh lý nền về gan, suy giảm miễn dịch nặng.
Ngoài ra, cũng có các trường hợp bệnh nhân thủy đậu bị mắc Hội chứng Reye - một tình trạng hiếm gặp gây sưng gan và não. Thường gặp hơn ở trẻ em và thanh thiếu niên, nhất là trong giai đoạn hồi phục sau khi mắc bệnh thủy đậu. Trong một số trường hợp nặng, người bệnh còn có thể gặp biến chứng viêm thận cấp (tiểu ra máu).
5. Zona
Sau khi một người bị nhiễm bệnh thủy đậu, virus không được đào thải hoàn toàn khỏi cơ thể. Thay vào đó, chúng di chuyển đến các điểm trong hệ thống thần kinh được gọi là hạch thần kinh, nơi các nhánh của dây thần kinh kết hợp với nhau, trở thành virus dạng bất hoạt và tiềm ẩn.
Một số tác nhân nhất định có thể khiến virus tiềm ẩn hoạt động đột ngột trở lại, thường là nhiều thập kỷ sau lần lây nhiễm đầu tiên. Khi có hiện tượng này xảy ra, virus sẽ di chuyển ngược xuống dây thần kinh đến da, gây ra bỏng rát dọc theo nhánh thần kinh và các vết phồng rộp đau đớn trên da. Tình trạng trên được gọi là bệnh zona hoặc herpes zoster. Bệnh zona thường ảnh hưởng nặng nhất đến người lớn trên 50 tuổi.
Ngoài ra, Tiến sĩ Laura cũng nhắc nhở rằng bệnh thủy đậu gây nhiều biến chứng và nguy hiểm hơn với phụ nữ mang thai. Phổ biến nhất là viêm phổi ở mẹ, dễ sảy thai... Mẹ bị thủy đậu khi mang thai khiến con dễ bị thủy đậu bẩm sinh với nhiều dị tật như đầu nhỏ, co gồng tay chân, bại não, nhẹ cân, chậm phát triển hoặc biến chứng viêm phổi, viêm đường hô hấp…
